Jazz Middelheim 2017 Dag 4

Jazz Middelheim in het Antwerpse park Den Brandt is zo onderhand een niet te missen stop in het zomerprogramma van de muziekliefhebber. Als u er nog nimmer bij was, heeft u de afgelopen jaren - en zeker ook dit jaar - veel gemist. En dan niet alleen op muzikaal vlak. Ook de kleinschaligheid, de ongedwongen sfeer in het park en het uitstekende eten en drinken maken dit tot een uniek festival.

Een festivalverslag door Ben Taffijn, met foto's van Cees van de Ven.
Zondag 6 augustus 2017, Park Den Brandt, Antwerpen.

De slotdag van Jazz Middelheim staat in het teken van één man: Van Morrison. Een groot deel van het publiek komt daarvoor en alleen daarvoor. Vanaf 17.30 uur begint het zoeken naar een goede plaats, ten koste van het kleine podium, waar de daar spelende artiesten het met wel heel weinig publiek moeten doen, al treedt Van The Man pas om 20.00 uur aan. We zouden bijna vergeten dat ook deze dag gewoon acht concerten heeft, net als de overige drie dagen. Concerten overigens waarbij de programmering wel wat is aangepast aan de Morrison-liefhebber. De muziek van Becca Stevens staat immers dichter bij de rock en de folk dan bij de jazz en ook Dans Dans zal door veel jazzpuristen niet worden beliefd. Beiden hebben intussen hun naam in de afgelopen jaren terecht gevestigd.

Becca Stevens met haar luisterliedjes waarin ze, zeker ook oog heeft voor de weemoed, de melancholie en de duisternis. Dat zit zowel in haar teksten als in de arrangementen. Hoe melodisch ook, in haar liedjes zit ook altijd iets onbestemds, iets dat verstorend werkt op de harmonie. En Dans Dans met zijn grillige, repeterende drones, als een humuslaag voor de duistere bouwwerken die gitarist Bert Dockx, bassist Fred Lyenn Jacques en drummer Steven Cassiers optrekken. En het is dat je weet dat dit een trio is, klinken doet het als een ensemble. Dit is muziek op het scherpst van de snede, hallucinerend en overweldigend. Met invloeden van surf, The Shadows, Ennio Moricone, postrock en wat al niet meer. Zonder meer een van de meest indrukwekkende bands die België op dit moment rijk is.

De Ierse romancier Roddy Doyle schreef: 'De Ieren zijn de zwarten van Europa, de Dubliners de zwarten van Ierland en de Noorddubliners de zwarten van Dublin.' Hoor Van Morrison en je kunt Doyle niet anders dan gelijk geven. Als de zwarte Amerikanen de blues niet hadden uitgevonden, hadden de Ieren het gedaan. Verwonderlijk is het allerminst. De omstandigheden waarin de Ieren een eeuw geleden leefden, in bittere armoede en geknecht door de Engelsen verschilt niet veel van die van de zwarte Amerikanen in diezelfde tijd. Het zit die Ieren in het bloed en Morrison getuigt er weer van in een door blues, gospel en jazz doordrenkte set. Hij weet te raken met klassiekers als 'Have I Told You Lately' en 'Sometimes We Cry' en weet het publiek aan het dansen te zetten met een serie bluesklassiekers, 'Shake, Rattle And Roll' en afsluiter 'Gloria'. De conclusie kan er maar één zijn: het heilige vuur brandt nog, gelukkig.

Maar één ding is jammer van deze zondag. De bijdrage van Nicolas Kummert op de Club Stage komt er danig van in het gedrang. En dat is vooral zo jammer omdat de man veel beter verdient. Nog maar onlangs verscheen 'La Diversité', waarop Kummert zich laat begeleiden door bassist Nicolas Thys, drummer Karl Jannuska en gitarist Lionel Loueke. Je zou dan verwachten dat hij juist met dit kwartet zou aantreden, maar nee, hij kiest voor vier andere projecten. Een duoset met pianist Igor Géhénot, een nieuw kwartet genaamd Résonance, een trio waarmee hij de banden met gitarist en zanger Hervé Samb weer aantrekt en tot slot het onvolprezen Drifter. De constante zijn Kummert zelf en zijn composities. De man grossiert in lyriek en wonderlijke melodieën. Deze muziek is zo mooi dat het bijna pijn doet. Iedere keer weer weet hij te ontroeren en te raken. Door zijn subtiele, omfloerste, ietwat gruizige spel op tenorsax, vaak op het breekbare af en door zijn zang, als een mannelijke sirene.

Het komt prachtig tot uiting in Résonance, een kwartet dat naast Kummert bestaat uit twee van de beste gitaristen die er op dit moment in België rondlopen: Benjamin Sauzereau en Lorenzo Di Maio - en die net als Kummert op eigengereide wijze experiment en melodie aan elkaar koppelen – en bassist Daniele Cappuci, die met enkele grepen een complete wereld weet neer te zetten. Maar de top en een van de hoogtepunten van dit festival is het optreden van Drifter. Waarom de programmeur van Jazz Middelheim dit kwartet geen plek heeft gegeven op het hoofdpodium blijft onbegrijpelijk. Twintig jaar spelen ze reeds samen - Kummert, pianist Alexei Tuomarila, bassist Axel Gilain en drummer Teun Verbruggen - en dat is te horen aan iedere noot. Hier klopt echt alles. Volledig aan elkaar gewaagd gaan ze het avontuur aan in een set die staat als een huis. Dit is zonder enige twijfel een van de beste kwartetten binnen de Europese jazz van dit moment.

Jazz Middelheim 2017 is weer ten einde. Ook deze editie kan weer als geslaagd in de annalen worden bijgeschreven. We zagen en hoorden bijzondere dingen waarbij de concerten op de Club Stage zeker niet onderdeden voor die op hoofdpodium. Sterker nog, op een aantal momenten - en dat geldt vooral voor de zaterdag - rees terecht de vraag wie nu eigenlijk het grote podium verdient! Maar het maakt in ieder geval één ding heel duidelijk: de Belgische jazz, in al zijn facetten, is van een ongekend hoog niveau en dat belooft in het nieuwe seizoen dus ook weer veel moois op de diverse podia. Voor goede jazz hoeven we dus zeker niet tot volgend jaar augustus te wachten.

Klik hier voor een fotografische verslag van de vierde en laatste dag van Jazz Middelheim 2017 door Cees van de Ven.

Meer Jazz Middelheim?