Jazz Middelheim 2017 Dag 1

Jazz Middelheim in het Antwerpse park Den Brandt is zo onderhand een niet te missen stop in het zomerprogramma van de muziekliefhebber. Als u er nog nimmer bij was, heeft u de afgelopen jaren - en zeker ook dit jaar - veel gemist. En dan niet alleen op muzikaal vlak. Ook de kleinschaligheid, de ongedwongen sfeer in het park en het uitstekende eten en drinken maken dit tot een uniek festival.

Een festivalverslag door Ben Taffijn, met foto's van Cees van de Ven.
Donderdag 3 augustus 2017, Park Den Brandt, Antwerpen.

Terugkijkend zijn er in ieder geval twee rode draden te trekken door het festival. Ten eerste de jazz die teruggrijpt op het verleden, al dan niet in de sfeer van een eerbetoon. Een acte met wisselend succes. De tweede rode lijn is die van de cross-over. Hedendaagse musici die op alle mogelijke manieren buiten de lijntjes kleuren, waarbij succes eveneens niet gegarandeerd is.

Saxofonist Joshua Redman is een goed voorbeeld van het op een geslaagde manier teruggrijpen op het verleden. Met de ervaring die hij inmiddels heeft opgebouwd, durfde hij het nu aan om terug te gaan naar het werk van zijn vader, saxofonist Dewey Redman, en diens rol in de jazz van de jaren zeventig en tachtig. En dan met name naar het album 'Old And New Dreams' dat pa Redman in oktober 1976 opnam, samen met trompettist Don Cherry, bassist Charlie Haden en drummer Ed Blackwell, waarbij de vier musici, die alle vier hadden samengewerkt met Ornette Coleman, weer teruggrepen op diens werk. Het knappe van zoon Redman is dat hij niet blijft haken in een eerbetoon, maar als het ware verder gaat waar zijn vader is gebleven. Hij, trompettist Ron Miles, bassist Scott Colley en drummer Brian Blade voegen tevens het nodige toe in de paar covers, maar met name met eigen composities. En dan op de wijze waarop we dat bij Joshua Redman wel gewend zijn: messcherp, met tomeloze energie en samenspel op ongekend hoog niveau.

Hetzelfde kan worden gezegd van het nieuwe kwintet dat saxofonist en fluitist Charles Lloyd om zich heen verzameld heeft. Eerder verraste deze icoon met zijn New Quartet, waarin we naast Lloyd pianist Jason Moran, bassist Reuben Rogers en drummer Eric Harland tegenkwamen en waarvan onlangs nog het album 'Passin’ Thru' verscheen. Tijdloze jazz creëren ze, met verbazingwekkende urgentie. Nu gooit Lloyd het met The Marvels over een totaal andere boeg. Rogers en Harland zijn gebleven en hebben gezelschap gekregen van gitarist Bill Frisell en pedal steel gitarist Greg Leisz. De beiden laatsten werkten de afgelopen jaren nauw samen op Frisells albums, waarin hij de blanke muziek van de jaren vijftig onder handen neemt. Deze lijn wordt nu doorgetrokken. Tijdens de set komen we dan ook bekende nummers tegen, zoals Bob Dylans 'Masters Of War', het door Joe Cocker bekend geworden 'You Are So Beautiful' en klassiekers uit het American Songbook als 'Shenandoah' en 'Abide With Me'. Nostalgie alom dus, zie ook het Perzisch tapijt op het podium, maar dan wel zo groots en overtuigend gebracht dat je niet anders kunt dan het hoofd buigen in eerbied voor deze genieën.

De clubstage is op deze dag voor Jozef Dumoulin. Deze Vlaming behoeft zo langzamerhand geen toelichting meer. We kennen hem van Warped Dreamer, The Red Hill Orchestra – dat met een fantastisch concert deze residentie afsluit - en van zijn solowerk. Dumoulin heeft trouw gezworen aan de Fender Rhodes en een berg elektronica en verricht hiermee wonderen. Maar tijdens deze optredens laat hij ook andere kanten van zijn kunnen horen en baant hij nieuwe paden.

Met de eerste aflevering van True Company bijvoorbeeld. Hier vinden we naast percussionist Eric Thielemans de Palestijnse ud-speler en zangeres Kamilya Jubran, die een soort Midden-Oosten blues brengt. Dumoulin en Thielemans zijn vooral dienend aan haar kunsten en larderen de blues met prachtig spel op piano en allerhande percussie. In Trojan Panda waagt Dumoulin zich zelfs aan de gitaar in een project waarbij alle muzikanten een ander instrument bespelen dan ze normaal gewend zijn. Het geheel kan gedurfd genoemd worden, maar niet helemaal geslaagd. Dat krijg je ervan als je risico's neemt. Maar zoals reeds opgemerkt, met The Red Hill Orchestra, bestaande uit Dumoulin op de Fender Rhodes, tenorsaxofonist Ellery Eskelin en drummer Dan Weiss, komt het allemaal goed. Eskelins subtiele, maar ook weerbarstige spel verhoudt zich prachtig tot de verontrustende klanken van het tandem Dumoulin–Weiss, die op menig moment de grenzen van het betamelijke duchtig aftasten.

Deze eerste dag was overigens ook de dag van de drummers. Allereerst met relatieve nieuwkomer Antoine Pierre die liet horen waar hij zijn vermelding 'magna cum laude' aan verdiende toen hij in 2014 zijn master behaalde aan het Brussels conservatorium. Hij deed dat hier met zijn project Urbex, waarin vanzelfsprekend het ritme centraal staat. Maar dan wel als onderdeel van complexe arrangementen vol aantrekkelijke spanningsbogen, waarin hij minimalisme koppelt aan overtuigende dynamiek. Met als hoogtepunt de drumsolo in 'Spin', geflankeerd door een duistere partij op basgitaar van Félix Zurstrassen. Verder noemde we en passant reeds een aantal van de belangrijkste drummers van de hedendaagse jazz: Brian Blade, Eric Harland en Dan Weiss. Voeg hierbij de artist in residence Mark Guiliana, waar we nog op zullen terugkomen, en de Vlaming Eric Thielemans en we hebben een aardig rijtje.

Klik hier voor een fotografische verslag van de eerste dag van Jazz Middelheim 2017 door Cees van de Ven.

Meer Jazz Middelheim?