Draai om je oren
Jazz en meer - Column



home  
    
    
 

Waar is het fout gegaan?

"Wij raken niet alleen soorten kwijt doordat ze uitsterven, maar ook doordat ze zich vermengen". Deze uitspraak van George Church, hoogleraar aan de Harvard University, gaat over de verdwijnende scheidslijnen tussen mensen, bacteriën en planten, maar zelfs tussen mensen en machines. Toen ik het las dacht ik meteen, dat idee geldt ook voor cultuur, in casu jazz. Alle tekenen die ik in deze columns gesignaleerd heb, wijzen daar op.

door Herbert Noord, maart 2013

Een ander signaal pakte ik op uit een interview met Kevin Dutton, schrijver van het boek 'Lessen van de psychopaat' en docent psychologie in Cambridge. (In zijn boek staat een lijstje waarop CEO's, juristen en radio/tv-lui als aanvoerders van de meest psychopathische beroepen aangemerkt worden en kunstenaars, artsen en boekhouders als de minst waarschijnlijke beroepen die psychopathische trekjes aanwakkeren). In dat interview zei hij: "Wij dienen ons wel te realiseren dat een middeleeuwer in zijn hele leven dezelfde hoeveelheid informatie te verstouwen kreeg als wij in 24 uur!" De interviewster vroeg hem vervolgens of aan dat voortdurende informatiebombardement nog gevolgen verbonden waren? Het antwoord van Kevin: "Alles wordt oppervlakkiger".

Met bovenstaande in gedachte wordt de verklaring voor het verdwijnen van de echte jazz weer een stuk duidelijker. Het valt niet toe te schrijven aan pure onwil of zelfs kwaadwilligheid, maar het is simpelweg de loop der dingen. De met internet groot geworden generaties hebben domweg geen tijd meer of gunnen zich geen tijd om eens rustig uit te vissen waar de meeste flut die tegenwoordig voor muziek doorgaat oorspronkelijk vandaan komt, waar de roots liggen. Vermoedelijk zal het ze in feite worst wezen of die bejubelde zangeres tijdens haar jeugd veel naar Aretha Franklin heeft geluisterd of dat de gelauwerde toetsenist toevallig Bud Powell op zijn mp3-speler had staan. Bud wie? In welk elftal speelt die dan?

Degenen die nog wel weten waar Abraham de mosterd heeft gehaald, zullen met lede ogen constateren dat de muzikale oorsprong bij het gros van de huidige luisteraars geen enkele interesse wekt. Hooguit zullen zij het voor kennisgeving aannemen en wellicht in een enkel geval op het internet naar informatie zoeken. Dit besef weerhoud mij niet om tegen al die lichtgewichten die menen een bijdrage te moeten leveren aan de teloorgang van deze unieke muziek het vermanende vingertje te heffen. Blijft de vraag of deze Werdegang nog te keren valt? Nee. Want noch de noodzaak, noch de behoefte daaraan doen zich voor, vermanende vingertjes ten spijt. Ja, ik geef eerlijk toe, daar ben ik rouwig om. En met mij nog een paar diehards en betweters.

Ik denk ook dat de meute, moe gebeukt door de voortdurende blootstelling aan een bombardement van muzikale rotzooi, de interesse in 'levende muziek' allang verloren heeft. Alleen de meest bizarre of spraakmakende acts kunnen nog publiek lokken. Ook een opeenstapeling van muziek die onder de noemer festival gepresenteerd wordt, trekt nog belangstelling. Voor een spannend concert met gepassioneerde musici die er hevig swingend tegenaan gaan, daar komt bijna niemand onder de veertig de deur meer voor uit. Waar het precies fout is gegaan, ik weet het niet, maar dat het ergens fout is gegaan, die zekerheid heb ik wel.

Herbert Noord (foto: Cees van de Ven)

Hammond-organist Herbert Noord (26 juli 1943) formeerde in 1967 zijn eerste eigen groep met onder meer Hans Dulfer. In 1969 bracht hij met deze groep het debuutalbum 'Live At The Bohemia Jazza Club' uit. In de zeventiger jaren maakte Herbert platen met onder anderen Alan Laurillard, de Amerikaanse saxofonist Harvey Kaiser en de Amerikaanse gitarist Paul Weeden. Met Kaiser tourde Herbert diverse malen door de Verenigde Staten. In 1989 formeerde hij met tenorsaxofonist Rinus Groeneveld en drummer Pierre van der Linden de zeer succesvolle - en nog steeds actieve - formatie Advanced Warning. De band bracht verschillende cd's uit, speelde diverse keren op het North Sea Jazz Festival, tourde regelmatig door Duitsland en Zwitserland en was een graag geziene gast op de belangrijke podia en festivals in Nederland.