Avondje uit

Ik zit in de auto, radio aan, afgestemd op BNR Nieuwsradio en hoor dat dj Testikel in een club op Ibiza gaat draaien. Er worden ook prijzen genoemd. Voor drie uurtjes draaien ontvangt de draaitafelneuroot de somma van € 120.000 (*). Ja, u leest het goed.

door Herbert Noord, april 2012

Vermeldenswaard zijn nog twee zaken, namelijk dat Testikel niet de eerste keus was, de favorieten kwamen echter niet opdraven voor onder de € 140.000 en de vraag was hoe de clubeigenaar ooit zo'n bedrag kon terugverdienen. Het antwoord op deze vraag luidde, dat de toegangsprijs vanaf € 50 gaat - voor een VIP-tafel zal een veelvoud van dit bedrag dienen te worden neergeteld - en dat met een aantal van 7000 bezoekers de kosten al aardig in de hand waren en dat de prijs voor een drankje vanaf € 12,50 ging.

Voor de radio werd opgemerkt dat in een land in crisis zoals Spanje, met een jeugdwerkeloosheid die de 50% nadert, het toch wel een toer zou zijn om de zaal vol te krijgen. Dat scheen vreselijk mee te vallen, want dit soort evenementen schijnen vooral te draaien op toeristen. Het mag dan ook niet verwonderlijk heten dat de natuurkundige in de dop Erik van den Boom (zie ook mijn column 'Overpeinzingen over verdwijnende cultuur') de pijp voorlopig aan Maarten heeft gegeven en zich volop in het dj-wereldje heeft gestort, want dat schijnt voor hem een fors lonkend perspectief te bieden.

Even terzijde. Ik constateer hier ook een ronkende inflatie. Begin negentiger jaren verdiende een top-dj in de Roxy voor een avond/nacht draaien rond de 12.000 gulden. Daar viel ik toen al van achterover, maar de bedragen die nu worden genoemd gaan mijn pet echt helemaal te boven. Van twee dingen één: of het geld is echt niets meer waard of de krankzinnigheid heeft bij evenementenorganisatoren definitief toegeslagen, hoewel ik een mix van beide indicatoren ook nog mogelijk acht.

Het waarom van bovenstaande is simpel. Er zijn nog steeds positief ingestelde denkers, die bij hoog en bij laag volhouden dat het wel weer goed komt met 'echte' muziek. Ik waag dat te betwijfelen, sterker, ik weet wel zeker van niet. Er zijn nu al minstens twee generaties opgegroeid met een beeld dat dj's op een voetstuk plaatst. Een voetstuk bestaande uit financieel en cultureel succes. Dj's bungelen niet onderaan de sociale ladder, zoals veel musici vroeger, en de succesrijken worden oneindig beter beloond dan huidige succesrijke musici. Tel daar nog bij op dat je voor succes in dat wereldje echt geen opleiding van enige omvang hoeft te hebben of een duur instrument dient aan te schaffen, en het beeld wordt aardig compleet.

Tenslotte twee berichtjes om het beeld nog wat scherper te stellen:

'JAZZ IN HAMBURG STAGNEERT'
De jazz in Hamburg, de tweede stad van Duitsland, stagneert. Dat stelt journaliste Heinrich Oehmsen op 28 febuari in het Hamburger Abendblatt: "Die Konzerte sind schlecht besucht, außerdem fehlt es an Auftrittsmöglichkeiten und finanzieller Unterstützung." Ook jazzimpresario Kasten Jahnke ziet de jazz worstelen. "Es gibt wahnsinnig viel guten Jazz von jungen Musikern, bloß veranstalten kann man sie nicht, weil nicht genug Publikum kommt."

Zelfs artiesten als de saxofonist Sonny Rollins en Wayne Shorter krijgen de zalen in Duitsland niet meer vol. Laat staan jonge musici. Jahnke's concertreeks 'Jazz Today', waarin twee jonge bands een concert geven, heeft hem alleen nog maar geld gekost. "Das Publikum war bei allen sieben Tourneen begeistert, doch es kamen nicht genug Zuhörer." Ook de Hamburgse saxofonist Gabriel Coburger, die jaren in New York woonde, ondervindt de crisis aan den lijve. "Es gibt immer mehr erstklassig ausgebildete Musiker, die für den Hut spielen."

Journalist Oehmsen draagt een aantal mogelijk redenen voor de malaise aan: de jazz stagneert en heeft zich sinds de free jazz niet meer ontwikkeld; clubs willen geen jazz meer programmeren, jazz is overdag niet meer op de radio te horen, jazz is niet 'cool' meer, jazz mist aandacht van de media en de concerten beginnen veel te laat. Hamburg heeft nu nog maar één moderne jazzclub, de 'Birdland' in Eimsbüttel. Hamburgse jazzmusici overleven volgens Gabriel Coburger door een betrekking bij de NDR-Bigband en door in popbands te spelen. Ook brengt lesgeven brood op de plank. De gemeente Hamburg ondersteunt de jazz wel financieel, maar dat is niet de oplossing van het probleem, denkt Jahnke. Hij ziet meer in een beter muziekonderricht op scholen. "Der Jazz braucht ein junges Publikum. Mit einem verbesserten Musikunterricht kann man langfristig vielleicht dafür sorgen, dass wieder mehr Zuschauer zu den Konzerten kommen."

Als in Duitsland de vlag er al zo bijhangt, dan hoef je niet eens je hoofd te breken over de situatie in dit kikkerland, bij gebrek aan situatie. Ja, 't haalt je de koekoek dat "es wahnsinnig viel guten Jazz von jungen Musikern gibt", want ook in Duitsland hebben de conservatoria de laatste twintig jaar op volle toeren gedraaid. En wat in Duitsland geen plekje kon vinden, week uit naar Nederland. Je kunt hier wel van een totale miskleun van het conservatoriumsysteem spreken. In plaats van de 'jungen Musikern' duidelijk te maken dat ze een opleiding tot dj hadden dienen te volgen, als ze nog ooit aan de bak willen komen, zijn ze maar vol blijven houden dat er een volwaardige boterham met 'guten Jazz' te verdienen viel. Schandelijke misleiding en in ons land van hetzelfde laken een pak.

Het tweede bericht kwam uit Texas, waar een of andere muziekbeurs wordt gehouden waar ook Nederlanders aan deelnemen. Een van de geïnterviewden wist te vertellen dat dance "heel groot gaat worden in de USA". Het roer bij de Amerikaanse radiostations gaat definitief om ten faveure van dance, ten koste van hiphop en rap. Nu zal ik om deze koerswijziging geen traan laten, maar het is duidelijk dat wat ik en nog een paar andere diehards onder 'muziek' verstaan het onderspit delft en ten ondergang gedoemd is. Waarvan akte.

(*) Ook bij grote muziekevenementen zijn het steeds vaker dj's die het grote publiek trekken. Top-dj's zijn daardoor zodanig in aanzien gestegen, dat honoraria van 200.000 US dollar per show niet vreemd meer zijn. De Nederlandse dj Tiësto verdiende in 2010 ongeveer 900.000 US dollar aan een drie dagen durend evenement. Menig artiest die livemuziek maakt, zal hem dat niet kunnen nadoen. In 2001 verdiende hij al 25.000 gulden voor twee uur draaien.

Hammond-organist Herbert Noord (26 juli 1943) formeerde in 1967 zijn eerste eigen groep met onder meer Hans Dulfer. In 1969 bracht hij met deze groep het debuutalbum 'Live At The Bohemia Jazza Club' uit. In de zeventiger jaren maakte Herbert platen met onder anderen Alan Laurillard, de Amerikaanse saxofonist Harvey Kaiser en de Amerikaanse gitarist Paul Weeden. Met Kaiser tourde Herbert diverse malen door de Verenigde Staten. In 1989 formeerde hij met tenorsaxofonist Rinus Groeneveld en drummer Pierre van der Linden de zeer succesvolle - en nog steeds actieve - formatie Advanced Warning. De band bracht verschillende cd's uit, speelde diverse keren op het North Sea Jazz Festival, tourde regelmatig door Duitsland en Zwitserland en was een graag geziene gast op de belangrijke podia en festivals in Nederland.