Ontglipt

Jazz ontglipt mij. Het sijpelt langzaam weg als water in je hand. Snappen doe ik het wel. Het begrip vervaagt, de namen vervagen, de contactfrequentie neemt af.

door Herbert Noord, januari 2011

Ik word steeds minder met jazz geconfronteerd. De oorzaken liggen voor de hand. Weinig concerten die tot gaan nopen, weinig nieuws dat tot luisteren dwingt, weinig spannends dat te ontdekken valt. In het land van oorsprong is de bron eveneens opgedroogd. Geen nieuwe impulsen, geen baanbrekende erupties, maar bovenal: geen brede basis meer.

De generaties van na de zestiger jaren zochten hun heil in alle muzikale boodschappen, maar niet in de jazz. Jazz is verworden tot een schuilplaats voor boven-de-vijftigers, die niet begrepen hebben dat de echte boodschappers dood zijn of bijna. Dezelfde boven-de-vijftigers die wanhopige pogingen ondernemen om lichtpuntjes te ontdekken in de muzikale duisternis die hen omgeeft. Die maar accepteren dat jazz blijkbaar alleen nog maar gezongen wordt, door geen weet hebbende types, die alles wat jazz tot jazz maakt met de in bontlaarsjes gestoken voeten treden. De frequentie van opkomst en verdwijning in het huidige jazzlandschap neemt in hevigheid toe, de kwaliteit in steeds sterkere mate af.

Jazz ontglipt mij. De eertijds bekende namen verdwijnen langzaam uit het geheugen. In 1977 maakte ik het album 'Warm Bad'. Een van de nummers had ik 'Old Swingers Never Die' genoemd. Maar gelijk het gezegde, had ik er aan toe moeten voegen: 'They just fade away'. Want dat is precies de omschrijving van wat er aan de hand is. Nu is jazz daar heus niet het eerste, laat staan enige slachtoffer van. De kunstgeschiedenis stikt van vergelijkbare voorbeelden en het mag gerust een wonder heten, dat Bach, Beethoven, Mozart, Chopin vandaag de dag nog worden uitgevoerd.

Het geluk van jazz is dat er onnoemelijk veel van de cruciale momenten is vastgelegd. De pech van jazz is dat er niet wordt geroepen door roepers van naam. Heel veel van de 'oude' kunst die momenteel in de musea, schouwburgen en concertzalen te horen en te zien valt, zou die eer niet ten deel zijn gevallen als er geen invloedrijke roependen waren geweest, die de boodschap 'dit mag niet verloren gaan' verkondigt hadden. Dat die roependen er in ons land niet zijn, valt te billijken. Jazz heeft in dit kikkerland nooit een noemenswaardige poot aan de grond gekregen. Eveneens is er vanuit hier weinig noemenswaard aan de jazz bijgedragen.

In het land van oorsprong daarentegen, de USA, bespeur ik ook weinig activiteit op dit gebied. Daar wordt ook heel weinig geroepen. En wat er geroepen wordt, heeft vaak bitter weinig te maken met het oorspronkelijke idee. Ook daar is er sprake van verzinging van de jazz en swingen doet het ook steeds minder. Jazz ontglipt ons en sneller dan wij denken.

Hammond-organist Herbert Noord (26 juli 1943) formeerde in 1967 zijn eerste eigen groep met onder meer Hans Dulfer. In 1969 bracht hij met deze groep het debuutalbum 'Live At The Bohemia Jazza Club' uit. In de zeventiger jaren maakte Herbert platen met onder anderen Alan Laurillard, de Amerikaanse saxofonist Harvey Kaiser en de Amerikaanse gitarist Paul Weeden. Met Kaiser tourde Herbert diverse malen door de Verenigde Staten. In 1989 formeerde hij met tenorsaxofonist Rinus Groeneveld en drummer Pierre van der Linden de zeer succesvolle - en nog steeds actieve - formatie Advanced Warning. De band bracht verschillende cd's uit, speelde diverse keren op het North Sea Jazz Festival, tourde regelmatig door Duitsland en Zwitserland en was een graag geziene gast op de belangrijke podia en festivals in Nederland.