Pissig

Een of andere Engelse universiteit krijgt een miljoen toegeschoven om eens fijn onderzoek naar de Europese jazz te doen. In een van de vele jazzwebsites op het internet las ik hier een artikeltje over en mijn pissigheid werd meteen flink aangewakkerd. Europese jazz!? Als daarmee de niet-swingende onzin wordt bedoeld die al sinds het einde van de zestiger jaren over ons wordt uitgestort, dan kan ik nu al melden dat dit een heel slecht besteed miljoen gaat worden. Europese jazz bestaat namelijk niet.

door Herbert Noord, mei 2010

Ja, er bestonden en bestaan Europeanen, die sinds de eerste vlagen jazz uit het land van oorsprong - de USA - tot ons kwamen, oprecht getracht hebben zich die muziek eigen te maken en er vervolgens een persoonlijke toets aan probeerden te geven. Een enkeling is dat min of meer gelukt. De rest is zelfs maar niet in de buurt van het origineel gekomen - inclusief de schrijver van dit stukje. In het beste geval goede namaak, maar helaas: het origineel was altijd origineler.

Een zwarte Amerikaanse musicus zei eens een keer tegen mij: "Kijk, als jullie jazz willen gaan spelen, dan zijn jullie de eerste dertig jaar bezig met het onder de knie krijgen van wat jazz is, van de feel. Soms lukt dat, maar helaas duurt het dan nog dertig jaar om een eigen stijl te ontwikkelen." Inmiddels meer dan vijftig jaar ervaring achter de kiezen hebbend, kan ik niet anders dan toegeven dat hij gelijk had.

En ja, er bestaat Europese jazz, tenminste als daarmee de onafzienbare stroom van non-potente niet-swingers wordt bedoeld, die sinds een dertigtal jaren de podia bestormen en die in steeds grotere getale door de conservatoria die podia op worden geschopt en - tot overmaat van ramp - dan ook nog eens vooral actief zijn in de vocale sector. Laat het eens en vooral duidelijk zijn: ALS HET NIET SWINGT IS HET GEEN JAZZ. Noem het voor mijn part European Jumble Music, maar misbruik niet het woord 'jazz'. Met de Bond Tegen Het Vloeken heb ik helemaal niets, maar in hun trant zou ik willen zeggen: spreek vrijmoedig over jazz, maar misbruik niet de naam.

Ik vind het niet te pruimen wat er inmiddels onder de noemer Europese jazz gepresenteerd wordt. Het hele erge is dan nog dat die Europese narigheid met subsidie naar het land van oorsprong wordt gezonden, om daar op universiteiten en dergelijke luisteraars op het verkeerde been te zetten. De daar aanwezige culturele elite heeft dan ook nog vaak het domme idee, dat wat van verre komt wel goed zal zijn, met als gevolg een nog verder ondergraven van de enige cultuur die de USA zelf hebben voortgebracht en die daar een bijna verloren overlevingsstrijd uitvecht.

Dat miljoen kunnen ze dus beter gebruiken om naar de USA te sturen om daar de strijd om het bestaan van dwarse muziekanten te verlichten, in plaats van onderzoek te doen naar iets wat er nooit geweest is en - mocht het er al zijn - nergens toe doet. Het uiteindelijk resultaat zal wel zijn dat er een lijvig rapport gepresenteerd gaat worden - omlijst met een feestelijke receptie inclusief Europees jazzbandje - dat vervolgens in een diepe la verdwijnt, omdat er geen hond in geïnteresseerd is, behalve de subsidie-aanvragers die alweer op jacht zijn naar een volgende subsidiabele klus.

Weet je wat mij ook opvalt als een kenmerkend verschil tussen echte jazz en Europese jazz? De ‘originals' zie je nooit en te nimmer met papieren het podium betreden, terwijl een Europees jazzgroepje altijd lessenaars voor zich heeft staan met daarop veel papier. Voor mij evenveel brevetten van onvermogen.

Hammond-organist Herbert Noord (26 juli 1943) formeerde in 1967 zijn eerste eigen groep met onder meer Hans Dulfer. In 1969 bracht hij met deze groep het debuutalbum 'Live At The Bohemia Jazza Club' uit. In de zeventiger jaren maakte Herbert platen met onder anderen Alan Laurillard, de Amerikaanse saxofonist Harvey Kaiser en de Amerikaanse gitarist Paul Weeden. Met Kaiser tourde Herbert diverse malen door de Verenigde Staten. In 1989 formeerde hij met tenorsaxofonist Rinus Groeneveld en drummer Pierre van der Linden de zeer succesvolle - en nog steeds actieve - formatie Advanced Warning. De band bracht verschillende cd's uit, speelde diverse keren op het North Sea Jazz Festival, tourde regelmatig door Duitsland en Zwitserland en was een graag geziene gast op de belangrijke podia en festivals in Nederland.