Crossing Canada

Met de live-cd 'Crossing Canada' geven zangeres Ineke Vandoorn en gitarist Marc van Vugt weer een sterke proeve van hun niet geringe kunnen, zowel op muzikaal als compositorisch gebied. Wij spraken met het duo over de totstandkoming van dit album.

door Maarten van de Ven, oktober 2019
met foto's van Jiri Büller

Edison-winnaars Vandoorn en Van Vugt staan bekend om hun verfijnde duospel, dat ze naar een ander niveau hebben gebracht. Ze exploreren de grenzen van zowel improvisatie als songstructuur en weten daarbij een eigen even dromerige als melancholisch getinte wereld te creëren, zonder daarbij hun gevoel voor lyriek en harmonie te verliezen.

We horen op deze cd een aantal nieuwe composities, maar ook nummers die jullie al eerder in een andere versie hebben uitgebracht.

"Dat klopt. 'Let It Wait', 'On The Mountain' en 'Liefde' zijn stukken die we tijdens een schrijfsessie in Zuid-Frankrijk hebben geschreven, voordat we op tour gingen. 'Liefde' was een uitdaging omdat we er een Nederlandse tekst op wilden hebben. Dat kostte wel wat zweet, maar het wordt heel goed opgepikt. 'Bali Rain' ontstond tijdens een artist in residence op Bali, waar het geheel tegen de verwachting in de eerste twee weken alleen maar regende. 'Sunny Side Up' en 'Isaya' spelen we al langer, maar hebben we net als bovenstaande stukken nooit eerder uitgebracht.

Daarnaast zijn er vijf stukken van eerdere cd's en projecten. Ze zijn oorspronkelijk geschreven voor een andere bezetting, zoals 'Blues For A Voice', dat geschreven is voor ons duo samen met het voltallige Nederlands Kamerkoor en eerder is uitgebracht met Marc's Big Bizar Habit, een 11-koppig jazzkamerorkest. Ook 'Power Of Fragility' werd eerder door Big Bizar Habit opgenomen. De andere drie stukken - 'Dawn', 'Tea' en 'Holysloot' hebben we in diverse bezettingen gespeeld en opgenomen, onder andere in een trio met Andy Sheppard, met het Metropole Orkest en in een kwartet."

Het lijkt wel of die oudere songs aan kracht en diepgang hebben gewonnen op deze opnamen. Hoe zien jullie dat?

"Alhoewel we na 11 cd's inmiddels een enorm repertoire hebben opgebouwd, spelen we zelden op concerten een compleet nieuwe set. Liever 'embedden' we nieuwe stukken tussen ouder repertoire. Onze stukken kunnen soms complex zijn en het is fijn om de spanning van een nieuw stuk af te wisselen met een ouder stuk waarin je vrijer kunt zijn. Deze oudere stukken ontwikkelen zich op die manier door de tijd heen. Ook voeren we ons repertoire in diverse bezettingen uit, waardoor je steeds weer een nieuwe kijk op het materiaal krijgt en het opnieuw onderzoekt."

Hoe is de tracklist tot stand gekomen? Wat waren jullie selectiecriteria?

"Ehm... luisteren, luisteren en nog eens luisteren! Soms weer even laten liggen, en dan weer luisteren. Het belangrijkste criterium was allereerst of de sfeer en de uitvoering van het stuk is zoals wij het willen. Bij een liveopname mogen hier en daar best schoonheidsfoutjes zitten, maar deze mogen niet afleiden. Dat geldt ook voor de opnamekwaliteit."

Over opnamekwaliteit gesproken: de klank van jullie albums valt me altijd zo op. Jullie weten een mooi klankbeeld neer te zetten, dat zorgt voor nuances en intimiteit. Streven jullie daar bewust naar? Hoe is dat op dit album gegaan?

"Zeker voor een duo is een goed geluid erg belangrijk. Elke nuance is hoorbaar en je kunt je nergens achter verschuilen. Die kleine bezetting creëert al bijna vanzelf die intimiteit, die daarnaast ook in de composities en de interpretatie tot uiting komt.

We zijn al vanaf het allereerste begin dat we samenwerken heel bewust met de sound van onze opnamen omgegaan. We wilden graag zoveel mogelijk de spontaniteit van een liveoptreden behouden en zijn daarom begonnen om onze concerten op te nemen en ze daarna zo goed mogelijk af te mixen. We werkten hiervoor vanaf de jaren negentig tot voor kort samen met artistic mixing engineer Sander van Herk (gitarist van Het Goede Doel). Met zijn popachtergrond was hij gewend om na te denken over een specifieke sound voor een cd, daar waar er binnen de jazz meer gestreefd werd naar het vastleggen van een authentiek livegeluid. Wij vonden dat met name voor zang niet zo goed werken. Het is ook altijd erg verfrissend en leerzaam geweest om met iemand uit zo'n andere hoek van de muziek samen te werken.

De liveopnamen van deze cd bestonden hoofdzakelijk uit tweesporen-opnamen en aan de geluidskwaliteit van zulke opnamen kun je normaal gesproken niet veel meer doen. Om die reden zouden we ze ook niet zo gauw hebben uitgebracht. We werden echter geraakt door de sfeer van de opnamen en besloten ze, ondanks de beperkingen van een two-track, toch uit te brengen. In het mixen bleek toch weer winst te behalen wat betreft de geluidskwaliteit, waardoor het nog beter klonk. Dat heeft Alex Geurink fantastisch gedaan."

Op vier nummers van het album spelen ook Canadese muzikanten mee. Hoe was het om met hen te werken?

"Tijdens de eerste tour speelden we in iedere regio met een andere ritmesectie, vier verschillende in totaal. Dat was best zwaar, omdat we dan na aankomst steeds direct moesten repeteren. Tegelijkertijd was het muzikaal interessant; in Canada zijn heel veel goede musici en de musici waarmee we speelden bleken zich allemaal echt in onze muziek verdiept te hebben. Dus het resultaat was uiteindelijk dat de stukken met iedere ritmesectie weer heel anders klonken en een andere, soms verrassende, interpretatie kregen. Dat was voor ons erg inspirerend. Tijdens de tweede tournee hebben we alleen in en om Toronto als kwartet en kwintet gespeeld. Op de universiteiten van Toronto en Vancouver speelden we met een tentet, een bigband en een jazzkoor. De overige concerten speelden we als duo. De bigband-arrangementen schreef Marc, en de arrangementen voor het tentet en het jazzkoor werden speciaal voor de gelegenheid geschreven door docenten en studenten."

'Crossing Canada' is uitgebracht bij Baixim Records. Op Bandcamp kun je het album beluisteren en bestellen.