Two guitars

Heerlen. 'Schunck'. Eindelijk weer eens op het dak, volle bak, een echte internationale topper, een zestiger met een ietwat robuust uiterlijk, goed in het vlees, die al gauw een innemende persoonlijkheid blijkt. Soms lijkt hij dromerig, verstrooid, wat afwezig. Relativerende humor en melige zelfspot gaan hier hand in hand. Het blijken de voorbodes van wat ik wil noemen: een echte rasgitarist, een podiumdier, een bescheiden musicus, een lieve man, vanaf de aftrap een en al routine, dan volgt subtiele passie, met een driftig geheim.

door Jo Dautzenberg, september 2009

Een gitarist en componist die al een halve eeuw tot de besten behoort. Korte aankondigingen, charmante klungeligheid die nooit meer overgaat. Voilà, Philip Catherine, Engelse en Franse stopwoordjes half verstaanbaar door elkaar. Twee dierbare gitaren vechten om de hand van de meester. Met ogenschijnlijk het grootste gemak passeren moeilijke passages en uitgekiende gitaararrangementen. Eigen composities en world standaards wisselen elkaar af. Bijna nederig vraagt hij aan het publiek of het allemaal goed overkomt. Aan zijn voeten een scala aan pedalen en een digitaal opnameapparaat, dat hij met zijn rechtervoet bedient. Weergaloos. Het schema aan het stuk vooraf spelen, meteen opnemen en - in de maat blijvend - afspelen en overspelen met de melodielijn, zonder rust, stop of opmaat. Gewoon in het ritme van de tel. Probeer het eens, zou ik zeggen.

Prachtige opgebouwde akkoordenseries met gevleugelde, strakke melodieuze variaties. Vingervlug in zijn vingerzetting, lenig met snelle overbruggingen als een jonge jazzgod. Hij geeft zich over aan het spel. Zijn tweede natuur, de gitaar, heeft hij stilistisch door en door verkend, en zo jazz tot het zijne gemaakt. Geen misplaatste noot, geen uithaal in het niets, geen overbodige noot, soms razendsnel, dan weer met veel ruimte, delay en zachte eenvoudige melodie-aanzetten, zeker geen enkele misser en altijd dat verborgen temperament, driftige berusting, allure. Na de pauze volgt poëtisch gitaarspel. 'Toscane' van zijn laatste cd 'Guitars Two' en door hem gecomponeerde filmmuziek brengen wat Philip en Jazz on the Roof gemeenschappelijk hebben: de combinatie van een ruim en introvert blikveld; de skyline van de stad en de zucht van het intieme muziekgenot ineen. Met volle teugen inhaleer ik september in Heerlen. Een A4'tje, het geheugensteuntje voor schema's en melodielijnen vliegt op in de zomerbries. Merdre, maar het mag niet hinderen: het spel, de toewijding, speelt vanzelf.

Applaus. Het publiek gaat staan. Ook Philip gaat op de stoel staan, bedankt het publiek achterin de zaal voor hun geduld. Als 66-jarige gevierd gitarist stapt hij er voorzichtig af. Vermoeid, voldaan, hongerig, dan toch nog maar even op zoek naar het weggezette bordje eten…

"As a child I was the best guitar player of the street…", klinkt het serieus en dan - veelbetekenend twee vingers omhoog - "...only two houses in the street." Hij lacht en stopt een olijf in zijn mond. Het concert zit erop. Hij vond het jammer dat er geen kleine verhoging was, dan kon namelijk ook de mensen achterin de zaal zien - en zij hem. Contact met het publiek vind de aimabele gitarist belangrijk.Of ik hem af kan zetten in het hotel? Even later zit hij naast me in de auto, gitaren in de kofferbak, bord met een hapje eten op schoot, bijzonder en apart… Het gaat over het eten op het bord.

Lachend en ontspannen vertelt hij hoe de lijvige Less McCann, de pianist, ooit na een concert in een Fiat 500 op weg naar het hotel een vol bord met zwaar gesausd eten door de auto gooide tijdens een noodstop. "Jij hebt het bord toch stevig vast?", vraag ik voor de voorzichtigheid. Gelach. "Thank you for driving me to this hotel, Jo.", hij heeft mijn naam onthouden, geeft me een hand. "It was an honor to join you, Philip. I liked 'Toscane', angels where jumping through the sky, from cloud to cloud, so light, tender, clear…" Hij glundert. Het bordje jazzsalade angstvallig vastklampend en de twee gitaren zorgvuldig vastgeklemd aan de koffer, verdwijnt hij midden in de nacht in de lift. Rasmuzikanten overleven door te eten, mompel ik. 'Guitars Two' ga ik kopen en dan zelf proberen.

Jo Dautzenberg (56) is docudrama-producent en werkt als directeur van Media Profile BV, een productiehuis van televisieprogramma's uit Limburg, dat in geheel Nederland actief is. Hij maakte onder andere documentaires over de wederopbouw in Bosnië, de gezondheidszorg in Oeganda en alfabetisering in Portugal. Hij is medeoprichter van Jazz on the Roof, het erkende jazzpodium in het Glaspaleis in Heerlen. Schrijven over jazz doet hij sinds 2007.