Quinteto Tango Extremo: wintervuur

Het is winter in Nederland. Achter de deuren maken de Limburgers zich op voor het carnaval, behalve vijftig doorgewinterde jazzliefhebbers uit Heerlen. Zij trotseren de kou, willen het maandelijks concert niet missen en weten de weg naar SCHUNCK* te vinden. Het is -8 graden, sneeuw blaast in mijn gezicht, onder mijn voeten wordt het spekglad. Geen weer om de straat op te gaan. Geen mijmerklimaat, te koud voor passie. Liever geen Jazz on the Roof. Toch wil ik deze groep zien, het zou weleens de 'nieuwe jazz' kunnen worden en zo iets urbans wordt het ook; de zoektocht is in ieder geval in volle gang.

door Jo Dautzenberg, maart 2010

Koud en kil ligt de stad erbij, verlaten. Anders de zaal. Van origine filmhuis, met enkele kleine ingrepen kan het een gezellig jazzhouse zijn en dat is het vanavond ook. Pittig klinkt de tango met een vleugje jazz, goed gespeeld, vooral mooi gespeeld. Het eerste nummer is hard werken, overtuigd van eigen kunnen vinden ze elkaar. Zwoegen als een kampioensteam op slecht ijs, dan breekt de zon door, de gure wind valt stil, de mist trekt op, de horizon toont een strakblauwe lucht, blauwer dan blauw. Het schaatsen gaat vanzelf. De route gemarkeerd door korven met vuur.

De muziek draagt je, het tango-orkest komt tevoorschijn uit het smeulend vuur en verbrandt. In het as wakkert een nieuwe vlam... De klankkleur is warm, heeft iets van avondgloed, de Argentijnse tango , hoe kan het anders, de muziek die recht in je hart gaat, de rituele dans met zo veel fraaie nuances, minnaars, dansers, minnaars, smeulend, zwoel, verlangen tegen beter weten in. Tijdens de pauze is iedereen enthousiast. De tangoliefhebbers, de jazzliefhebbers, de technicus, de muziekconservator. De groep weet het grijze gebied tussen tango en jazz ritmisch en melodisch mooi te treffen. Waar saxofonist Ben van den Dungen en pianist Rob van Kreeveld aan de ene kant tonen nog steeds - alweer - tot de jazztop te behoren, verleggen violiste Tanya Schaap en accordeonist Hans van der Maas het accent naar de andere kant. Het verveelt nooit.

Bassist Adinda Meertens deint lekker, steunt, grossiert niet met noten, maar klinkt goed gemikt en zuiver. Doodgespeelde melodieën leven steeds weer opnieuw, daarom worden ze doodgespeeld en zijn ze niet kapot te krijgen. 'Don’t Cry For Me Argentina' is niet misplaatst, Piazzola zeker niet, 'Een Kanarie In Parijs', 'Oblivion', 'Shanghai', en dan nog liedjes van Harrie Bannink nota bene. Ratjetoe? Neen, stilistisch interessant uitgewerkt. En zeker wanneer de Cubaanse percussionist Armando Vidal Sanchez achter het gordijn vandaan komt, worden carnaval en jazz geestdriftig in een vrijage op de mat gelegd. Een plezierige groep om te zien, niemand is hetzelfde, iedereen is zichzelf.

Zelfspot siert de grimassen van stuk voor stuk interessante musici. Het hoedje van de accordeonist, het mutsje van de pianist, de schoenen van de violiste, het rietje dat water nodig heeft, een kanarie in Parijs, droge humor vult de filmzaal. Als violiste behoeft Schaap geen enkel betoog. Als presentatrice heeft ze een bijzonder verborgen talent. Als vrouw maakt ze korte metten met stereotypen. Het wordt een plezierige avond met soms wondermooie muziek. Knap? Moeilijk? Virtuoos misschien? Vooral goedgemutst mooi. Werelds, open, ritmisch, strelend, vurig, passioneel, vragend, poëtisch, verhalend. Hunkeringen van gewone mensen, werkers, denkers, lovers... tango ten voeten uit, met een ontketende Van Dungen tijdens 'Oblivion'. Tango Extremo is zeer de moeite waard om te horen en te zien overal ter wereld.

Het concert is ten einde, het applaus verstomd. De nachtelijke kou snijdt nieuwe rimpels in onze gezichten. Uit een café klinken drums, het carnaval gloort. Een slinger van vuurkorven wijst ons de weg. Getekend als stripfiguren springen we in de vlammen.

Jo Dautzenberg (56) is docudrama-producent en werkt als directeur van Media Profile BV, een productiehuis van televisieprogramma's uit Limburg, dat in geheel Nederland actief is. Hij maakte onder andere documentaires over de wederopbouw in Bosnië, de gezondheidszorg in Oeganda en alfabetisering in Portugal. Hij is medeoprichter van Jazz on the Roof, het erkende jazzpodium in het Glaspaleis in Heerlen. Schrijven over jazz doet hij sinds 2007.