Ieder jaar weer wordt op de laatste zaterdag van augustus het Reitdiepdal – ten noordwesten van Groningen – bevolkt met fietsende jazzliefhebbers. In pittoreske kerkjes en ruige boerenschuren worden over het algemeen avontuurlijke jazzconcerten gegeven. Dit keer geteisterd door een straffe wind, die het vlakke Groningse weideland geselde, was het soms behoorlijk zwoegen om op die plekken te arriveren. Het fietsgeploeter werd ruimschoots beloond met merendeels verrassende en voortreffelijke optredens.

Tekst: Jacques Los
Foto's: Maarten Jan Rieder

Uit een 26-tal concerten moet een keuze worden gemaakt. Dat is al een avontuur op zich. Ook de keus voor een zo efficiënt mogelijke fietsroute speelt een grote rol. Mede door een onverwachte treinvertraging op de lijn Amersfoort–Groningen kon ik het aanvangsconcert van het Trio Vloeimans/Brinkmann/Florizoone niet bijwonen. Wel heb ik naderhand van diverse jazzfietsers vernomen dat het een zeer mooi concert was.

In schuur Huizinga in Den Ham concerteerde het Barnicle Bill Trio met als gast trombonist Wolter Wierbos. Het is bewonderenswaardig dat de 78-jarige drummer John Engels, die gedurende zijn succesvolle loopbaan hoofdzakelijk hardbop en moderne mainstream jazz heeft gespeeld, zich nog waagt aan wat vrijere jazzvormen, en dat met grote allure. Weliswaar nog steeds gestructureerd, maar - mede dankzij de inzet van zijn veel jongere medemusici, altsaxofonist Miquel Martinez en basgitarist Mark Haanstra - geïnspireerd op de behoedzame free-jazz periode uit begin jaren zestig van onder meer Ornette Coleman. Dat in die geest werd gemusiceerd werd ook nog eens benadrukt door de aanwezigheid van Nederlands beste impro-trombonist Wolter Wierbos. Zijn krachtige, vitale en heftige solo's lieten grote indruk achter.

In het kerkje in Fransum spatten de muren welhaast uiteen van de dynamiek van het trio Mark Sanders/Olie Brice/Tobias Delius. Het trio presenteerde een 45 minuten durende free-jazz set, waarin alle mogelijke muzikale facetten tot uiting kwamen. Van het ruige gieren en krijsen tot en met het pianissimo zuchten en ritselen (met de brushes). Gesecondeerd door het Britse ritmetandem – drummer Sanders en bassist Brice – blies Delius in de verste hoogten, voorbij de flageoletto's, op zijn sax, en o zo zacht in het allerlaagste register. Snelle, heftige passages werden afgewisseld met verstilde momenten. Delius produceerde een voortdurende stroom van ideeën en, middels zijn ongebreidelde blaastechniek, een scala aan klankkleuren. Perfect ondersteund en aangevuld door Sanders en Brice werd een adembenemende en geniale set gespeeld. Deze muzikanten vormden een muzikale, ultieme drie-eenheid.

Van een kwalitatief zelfde orde was het concert van Synaesthetic Trip onder leiding van de Franse drummer Edward Perrau in de schuur van Dick in Feerwerd. In zijn kwartet speelden verder nog de Gentse trompettist Bart Maris en de Fransen, pianist Benoit Delbecq en bassist Arnault Cuisinier. Mede door beheerste en relevante toepassing van elektronica en het uitermate gevarieerde, muzikale en swingende drummen van Perrau werd het een zeer enerverend concert. Naast vrije passages waren de ritmisch georiënteerde composities strak gestructureerd en werden ze extra en smaakvol ondersteund door elektronica en fantasievol drumwerk. Perrau gebruikte talloze 'toeters en bellen' om zijn swingend drummen te accentueren. Hij deed dat passend en muzikaal, en inspireerde daarmee het solowerk van Maris en Delbecq. Al met al smaakte dit na één set naar meer. Ik besloot dan ook het fietsen te laten voor wat het was en ook de tweede set te beluisteren. Al die jaren dat ik de fietstour meemaakte, ben ik nooit voor een tweede set blijven zitten. Nu dus wel. Synaesthetic Trip had me in de greep.

Klik hier voor een fotoverslag van de ZomerJazzFietsTour door Maarten Jan Rieder.