Draai om je oren
Festivalverslag



home  
    
    
 

Lachen en luisteren

U heeft zich vast ook wel eens afgevraagd of u de enige bent die er niets grappigs aan vindt, aan die horden cabaretiers en stand-upcomedians die dagelijks volle zalen trekken met lachlustigen. Welnu, na een studie die begon met een optreden van Toon Hermans in het Bossche Casino in 1957 (kan ook '56 zijn geweest) kan ik u mededelen dat u groot gelijk heeft. Sterker nog: ik ben ervan overtuigd dat dit verschijnsel der zogenaamde humoristen internationaal en van alle tijden is. De mensheid is niet grappig, de tierischen Ernst is een wezenskenmerk van de homo sapiens. Oké, oké, de goeden niet te na gesproken.

ZomerJazzFietsTour, 30 & 31 augustus 2019, diverse locaties, Groningen/Reitdiepdal.
Tekst: Eddy Determeyer | Foto's: Willem Schwertmann en Hammie van der Vorst.

Is er dan geen hoop meer? Wel wis&3. Bezoek eens een optreden van het kwartet Kuhn Fu van gitarist Christian Kuhn, zou ik adviseren. En laat u vervoeren door de oeverloze en surrealistische aankondigingen van de leider. Een nummer ging, heb ik begrepen, over "een mannetje dat een berg beklimt en dood gaat". Echt, Daniil Charms is er niks bij.

Tijdens de Proloog van de ZomerJazzFietsTour in het Groninger VERA, dat 120 jaar minus een dag bestond, was Kuhn Fu uitgebreid met saxofonist John Dikeman, waardoor het ontstane vijftal het karakter kreeg van een bigband. Het evenement was geafficheerd als Kuhn Fu vs Dikeman, maar in werkelijkheid voelde de Amsterdamse Amerikaan zich hier kennelijk als een vis in het water. De contrasten tussen totale chaos en totale beheersing waren groot. Tijdens een drumsolo van George Hadow krijsten deftige zilvergrijze grootmoeders alsof ze weer prille teenagers, sorry, bakvissen waren in het Mokumse Concertgebouw, waar Gene Krupa het stof van de hanenbalken sloeg. Dikeman had zich intussen in een beeldige rode japon gehesen die hem inspireerde tot extreem expressionisme en speelse sprongetjes en dansjes.

Kan het nog leuker? Ja, dat kan, bewees solocellist Harald Austbo 's anderdaags in het charmante zelfbouwkerkje van boer Harkema in Den Ham. (Het lijkt mij dé oplossing voor alle godsdienstwaanzinnigen die elkander verbaal en met hakbijltjes naar het leven staan: bouw je eigen kerkje.) Austbos' performance hield het midden tussen een sjamanistische seance en een Zuid-Afrikaans keelklankfestival. Een hoogtepunt was zijn alfabet: zichzelf begeleidend op de noten A tot en met Z zongkrijste hij verzen die hoofdzakelijk uit A-woorden tot en met Z-woorden bestonden. Het kerkje was inmiddels getransformeerd tot een fjordengrot met de bezoekers rond een flakkerend vuurtje en de schaduwen dansend op de wanden.

De opening op de vrijdag door het trio Kalfa/Warelis/Ekincioglu zette de toon voor de 33ste ZomerJazzFietsTour, als vanouds het meest sfeervolle, avontuurlijk en gezonde jazzfestival van Nederland en omstreken. Fluisterneuriënd nam Sanem Kalfa het op tegen en over van het rabarberrabarber van de zaal. Ze verdubbelde haar stem elektronisch en vormde met behulp van loops een compleet koor, een mysterie van Turkse stemmen. Bassist Esat Ekincioglu zette daar een bourdontoon onder en toetsenvrouw Marta Warelis completeerde het orkest met vloeiende lijnen en staccato statements.

Het spits van de eigenlijke FietsTour, daags daarna, werd in de tent in Garnwerd afgebeten door Bert van Erks ZJFT Band. De altisten Michael Moore en Miguel Martinez zorgden voor fraaie samenzang en unieke vervlechtingen in Moore's 'ABCS'. In de meer vrije stukken van bandleider en bassist Van Erk stonden de alt van Martinez en de klarinet van Moore scherp en loodrecht op de aanwezige trommelvliezen. Elders etaleerde die laatste zijn kwikzilverzuivere Buddy DeFranco-geluid, om in het coda van 'Serenade To Sweden' (Van Erk: "Geen dag zonder Ellington") op altsax een wonderschone dans aan te gaan met die andere MM.

Dat drummer Jamie Peet de avond ervoor nog in Athene had gespeeld, was niet af te horen aan zijn crispy spel. Ik ben geneigd hem de hipste drummer van Nederland te noemen, ware het niet dat die term zo square is. Het is het geluid van een tevreden ratelende naaimachine, verrijkt met uiterst lekkere combinaties en fills. Daarbij luisterde hij met grote open oren naar de verrichtingen van toetsentovenaar Jasper van 't Hof, wiens klankwereld het verleden met de toekomst van de elektronische jazz verbindt.

Hi There: The Music Of Sean Bergin is een initiatief van drummer Victor de Boo om de muzikale erfenis van de betreurde rietblazer levend te houden. Goed bedoeld en best mooi, maar zonder Bergin zelf ontbrak er toch een vitaal element. Paradoxaal genoeg klonken de Five Blokes van de eveneens Zuid-Afrikaanse slagwerker Louis Moholo-Moholo wél vitaal en spiritueel. Paradoxaal, omdat Moholo met zijn 79 jaren een breekbare oude man is geworden, die slechts met ondersteuning de twintig meter van de auto naar het drumstel wist te overbruggen. Van zijn oude energie - in zijn jonge jaren was hij de furieuze evenknie van Elvin Jones - was dan ook niets meer over. Nochtans wist hij zijn band op te laden tot een imposante energiecentrale, die het publiek verleidde tot onbeheerste en aanmoedigende kreten.

Ingetogener, tenslotte, was de performance van het duo Michael Vatcher en Joke Lantz op percussie en draaitafel. De gefragmenteerde lp's van Lantz gaven het geheel een orkestraal tuintje. Hij held zich verre van goedkope ritmische effecten, zoals we die kennen van het merendeel van de turntable-specialisten uit de hiphophoek. Vatcher liet een verzameling metalen buisjes dansen op de vloer van De Doorrit bij café Hammingh. Als vallende ijspegels in een tekenfilm van Lantz. (Van Walter Lantz.)

Bekijk hier een fotoverslag van de ZomerJazzFietsTour 2019 door Willem Schwertmann.