|
Draai om je oren Festivalverslag |
home |
||
|
| |||
|
Als ware het een nieuwe start Het uitgangspunt van het festival Stranger Than Paranoia is al meer dan twee decennia helder: de donkere dagen rondom de kerst vullen met niet alledaagse, geïmproviseerde muziek. De ambities van organisator Paul van Kemenade zorgen al die jaren voor nieuwe programmatische of organisatorische invalshoeken. Dit jaar zorgt de financiële krimp voor een veranderd aanbod. De injectie van de overheid blijft namelijk geheel achterwege. door Louis Obbens / foto's: Cees van de Ven
Onder de langzaam uitstervende improvisaties van woorden en klanken van de Tilburgse stadsdichter Jasper Mikkers doemen traag, instrument voor instrument, de contouren van de bekende compositie 'Cool Man Coleman' van Van Kemenade op. In een open structuur met ingetogen passie wordt mild en bij vlagen tegendraads gespeeld. In het vervolg zal blijken dat Van Kemenades Three Horns And A Bass zich deze avond bedient van zowel oud als nieuw materiaal. Nieuwe composities zoals 'Mind The Gap', met een ingebouwde imaginaire val, en 'What’s Appening', behept met supersnelle noten evenals onverwachte intermezzo's, kenmerken zich door een zoektocht naar nieuwe harmonieën. Bij vlagen droogkomisch voor het voetlicht gebracht en eendachtig met deze kerstavond vindt de groep bij 'Freeze' ruimte voor weerbarstige, gewijde muzikale dimensies. De stukken en solo's zijn gedurende het hele concert effectief, maar kortstondig, met uitzondering van de gluiperige, vervaarlijke bassolo van Mahieu, die flageoletten, tempowisselingen en zware baslijnen moeiteloos met elkaar laat samenvloeien.
|
|
Het aantal festivaldagen is van vijf, naar vier en inmiddels naar drie dagen geëlimineerd. Dit is niet de enige gedwongen reductie. Het festival moet het in 2013 zonder grote, internationale artiesten doen, terwijl voorheen Kurt Rosenwinkel, Archie Shepp, Philip Catherine of Louis Sclavis op het affiche stonden. Hiervoor wordt echter niet teruggedeinsd, maar het muzikale aanbod is meer dan ooit omgevingsgebonden. De intimiteit van de improvisatie is nu te vinden in twee Brabantse steden: Den Bosch en Tilburg. Op kerstavond in Paradox met Three Horns And A Bass (Van Kemenade-Verploegen-Boudesteijn-Mahieu), De Beren Gieren (Ottervanger-Van Peé-Segers) en Bruut! (Hogenhuis-Oosterbeek-Rolff-Schlarmann).
De Beren Gieren zijn onmiskenbaar dé verrassing van de avond. Begin 2012 als huisorkest van De Vooruit in Gent geformeerd. Het trio rondom pianist en componist Fulco Ottervanger is volstrekt eigengereid en past in deze hoedanigheid in het rijtje van bijvoorbeeld Tin Men And The Telephone, maar ook in de onorthodoxe opvatting van een pianotrio zoals The Bad Plus of het legendarische EST. De jonge schare heeft gezien het experimentele karakter al samenwerkingen met musici als Louis Sclavis, Ernst Reijseger en Joachim Badenhorst achter zich liggen. Zoiets draagt natuurlijk bij aan rijping. Het trio koestert steeds, onder lichtzinnige bravoure, de onverwachte avontuurlijke muzikale zoektocht. Hiervoor wordt inspiratie gezocht bij alledaagse gebeurtenissen, getuige de titels 'Koekjes ’s Nachts', 'Vakantiebestemming' of 'Enge Mannen Langs de Waterkant' ('Slippery Men On The River Bank'). Uiterst inventief worden stijlmiddelen uit de minimal music, hiphop, film-, klassieke- en rockmuziek naast jazzmuziek geplaatst. Nooit zwaar opgediend, maar altijd met sprankeling en verraderlijke, ingenieuze verschuivingen van ritmes. Het jonge elan van de groep wint het publiek snel voor zich, omdat de lol in het spel er bij de drie heren vanaf druipt. Een klaterende en knetterende muzikale innemendheid, die je moet gaan horen en zien!
Op de openingsdag mag de formatie Bruut! het publiek verwarmen met oorverdovende, compromisloze swing. In tegenstelling tot De Bieren Gieren geen vernieuwing, maar een permanente moddervette groove van souljazz. Sterk in de traditie van het altijd fris klinkende New Cool Collectieve. De woest klinkende Hammond van Oosterbeek wekt een verlangen op naar de fifties; overzichtelijk, maar woest-verraderlijk en vol energie! Voeg hier de opstuwende en swingende ritmesectie en de smeuïge en hartverscheurende, compromisloze solo's van Hogenhuis aan toe en alle ingrediënten zijn aanwezig voor een dansfeest op niveau. Het ultieme bewijs dat ook muziek geworteld in traditie - mits puur opgediend - nog steeds hout snijdt.