Rockit 2018

Het tweede Rockit-festival, waarvan de naam verwijst naar Herbie Hancocks funk-dancehit uit 1983, zit erop. Tijdens het eendaagse festival, een co-productie tussen de Oosterpoort in Groningen en het North Sea Jazz Festival, zijn maar liefst 21 acts in 6 zalen te bewonderen. Rockit presenteert dit jaar veel 'edgy' muziek: vernieuwend, explorerend, risicovol en ritmisch zeer gedreven. Ditmaal zou de vrije geest van tenorist Pharaoh Sanders moeten neerdalen op het publiek. Maar niets blijkt minder waar. De verlossing komt uit de hoorn van James Brandon Lewis, met zijn compromisloze, vrije en ruige muziek. Gezien het succes in 2017 valt de publieke belangstelling magertjes uit.

Een festivalverslag in woord en beeld door Louis Obbens.
Zaterdag 10 november 2018, De Oosterpoort, Groningen.

Het openingsoptreden van Aziza onderstreept de eigentijdse intentie van het Rockit Festival. De supergroep, met Dave Holland, Chris Potter, Lionel Loueke en Eric Harland, verbindt vele muziekstijlen. Er ontstaat een artistieke synergie die voortvloeit uit overlappende samenwerkingen tussen de individuele leden van de groep. Hierdoor ademt Aziza gelijkgezindheid en teamspirit uit. De groovende sprankeling, een overwegend positieve mood, is laagdrempelig en verhult dat de originele composities vernuftig in elkaar zitten. Aziza brengt abstracte jazzfunk, maar kan ook goed met oosterse mystiek en moderne African-beat uit de voeten. Met speels gemak wordt intens en spitsvondig gesoleerd door saxofonist Chris Potter en gitarist Lionel Loueke. De zeggingskracht en unieke stijl van de Afrikaanse gitarist groeit met de dag. Zijn zwevende gitaarcadans en vloeiende stijl, doorspekt met Afrikaanse roots en ritmes, is uniek. Een formidabele ritmesectie brengt de totale groep in balans.

In de compacte zaal Columbia staat geen maat op het optreden van het James Brandon Lewis Trio. De Amerikaanse duivelskunstenaar wordt ondersteund door de Tilburgers Jasper Stadhouders op basgitaar en Onno Govaert op drums. De bedoelingen zijn kraakhelder. Keihard in het geluidsvolume wordt het publiek van de eerste rij gedwongen zijn heil achterin de zaal te zoeken. Maar vluchten is niet aan de orde! Al even compromisloos als overdonderend wordt door Lewis, en zijn partners in crime, ruig en rauw gemusiceerd. Met de kracht van een orkaan wordt de aanval gekozen. De groep kent geen mededogen en sleept iedereen en alles mee in een 21e-eeuws, hoog-energetische smeltkroes van hypnotiserende, spirituele vrije jazz. Heet gepeperde jazz met hiphop-, punk- en funkelementen. Heel even maakt het trio pas op de plaats - niet met een ballad, maar met poëtische, meditatieve ingetogenheid. Om daarna opruiend en wrang te imponeren.

De complexe muziek van pionier Steve Coleman en zijn Five Elements klinkt, na het optreden van James Brandon Lewis, te verzorgd en academisch. Vorm, structuur en melodie staan hier centraal. Dromerig en vaak bedwelmend door het repetitief gehalte van de muziek. De muzikanten die op het podium van Challenger verschijnen, waaronder trompettist Jonathan Finlayson en drummer Sean Rickman, zijn gepokt en gemazeld met Colemans muziek. De 'mathematische' muziek klinkt hierdoor moeiteloos en melodieus.

Pharoah Sanders gaf al acte de présence op het North Sea Jazz Festival 2018. Op basis van zijn muzikale betekenis in het verleden behoudt het optreden van deze Amerikaanse freejazz-pionier grote aantrekkingskracht. Maar liefst 15 minuten na de eerste noten van zijn groep, met William Henderson op piano, Olih Hayhurst op contrabas en Gene Calderazzo op drums, schuift Sanders langzaam het podium op. Luid aangemoedigd door een trouwe schare fans. En warempel, in tegenstelling tot het concert van een half jaar geleden heeft de broze meester de klank uit zijn tenor op orde. Echter, het optreden wordt verre van legendarisch omdat het muzikaal gezien aan noodzakelijke spanning en raffinement ontbreekt.

Colin Stetson oogt pezig, atletisch en geconcentreerd, alsof de multi-instrumentalist een fysieke beproeving moet ondergaan. En dat is ook zo! De blazer gaat de uitdaging aan te spelen met buitenproportionele blaasinstrumenten, die voor het optreden keurig staan opgesteld aan de rand van het podium. Zijn skills om solo en zonder inzet van loopings en andere technische hulpmiddelen een muur van geluid neer te zetten, zijn imponerend te noemen. Stetson maakt als geen ander gebruik van een circulaire ademhalingstechniek, waardoor hij langdurig zonder pauze kan spelen. Het geheel klinkt als een imposant akoestisch eenmans soundscape-orkest. Angstaanjagend mooi en ondersteund met een repetitieve puls. De multi-instrumentalist zet de altsaxofoon in voor de lichte, fladderende, opverende en kalmerende passages. In tegenstelling tot de imposante bassaxofoon, die zowel percussief als melodisch zorgt voor een grauwe trance. Grommend, beklemmend en hels van sfeer!

Het is geen verrassing dat het Britse trio GoGo Pinguïn, na het uitbrengen van hun album 'Humdrum Star', in populariteit stijgt. Ook in Groningen verdient het trio weer een pluim. Dit komt doordat pianist Chris Illingworth, bassist Nick Blacka en dummer Rob Turner er een zeer herkenbare sound op nahouden. Het trio voelt ragfijn aan dat een opzwepend en gevarieerd ritme en een uitstekende beheersing van de groove essentiële factoren zijn. De composities bruisen van vitaliteit, zijn pakkend en beklijven direct.

Nubya Garcia onderstreept dat Britse jazz revitaliseert. Zij vormt daarvan het levende bewijs door in het slot van het dynamische festival de foyer van de grote zaal te betoveren. Opwinding en vervoering zijn de troefkaarten van deze vrouwelijke tenorsaxofonist en componist uit Londen. Ze rijgt op zeer creatieve en onderscheidende wijze jazz aan diverse Caraïbische invloeden. Onbevreesd, jeugdig en met visie vanwege de geraffineerde, stijlvolle, funky en dansbare improvisaties.

Rockit - 'a journey into jazz & beyond' - predikt en toont vernieuwende dadendrang. Het festival verdient een veel grotere opkomst.

Klik hier voor foto's van Rockit 2018 door Louis Obbens.