October Meeting: een rijk gedekte muzikale tafel
vrijdag 7, zaterdag 8 & zondag 9 oktober 2016, Bimhuis, Amsterdam

De October Meeting 2016. Hoe deze te beschrijven? Deze rijkelijk gedekte dis, deze copieuze maaltijd. Deze getuigenis van muzikale overvloed. Slechts hoogtepunten kunnen we aanstippen. En dan nog niet eens alle hoogtepunten binnen het bereik van deze recensie.

een verslag door Ben Taffijn / concertfoto: Henning Bolte

Uitgangspunt dit jaar was het presenteren van de nieuwe generatie musici die op dit moment de toon zetten in Nederland en de ons omringende landen binnen de geïmproviseerde muziek en de avant-garde jazz. Uit Nederland afkomstig of hier langer of korter verblijvend. Leeftijd rond de 30 jaar. 22 musici werden gevraagd deel te nemen aan deze door het Bimhuis en het Fonds Podium Kunsten georganiseerde treffen. Een geweldige gelegenheid voor het publiek, maar zeker ook voor de musici zelf die hier oude vriendschappen verstevigen en nieuwe aangaan, onverwachte combinaties uitproberen, contacten leggen met organisatoren van festivals en podia, en de gelegenheid krijgen om te spelen, veel te spelen.

Maar laten we voor we verder gaan deze mensen eerst eens benoemen, ze verdienen het. Op rieten Mette Rasmussen, Ada Rave, John Dikeman, Joris Roelofs, Joachim Badenhorst, Yedo Gibson en Ziv Taubenfeld, op trompet Susana Santos Silva, op Franse hoorn Morris Kliphuis, op cello Harald Austbø, op gitaar Jasper Stadhouders, Raphael Vanoli en Reinier Baas, op piano Kaja Draksler en Alexander Hawkins, op bas Olie Brice en Petter Eldh en op drums Christian Lillinger, Gerri Jäger en Onno Govaert, verder zangeres Sofia Jernberg en de ietwat vreemde eend in de bijt Oscar Jan Hoogland, die even graag het keyboard hanteert als de platenspeler en de bandrecorder.

Het gehele speelveld na drie dagen overziend vallen een aantal zaken op die reeds eerder ook aan de orde kwamen in recensies van de afzonderlijke musici. Allereerst kunnen we ook nu weer constateren dat de algehele kwaliteit bijzonder hoog was. Zowel qua spel als qua composities. Hier staat een groep musici - en vanzelfsprekend is dit slechts een deel van die nieuwe generatie - die garant staat voor avontuur en durf en die met respect voor de traditie de jazz en de geïmproviseerde muziek meer dan levend houdt. Dus beste programmeurs van de diverse podia en festivals: sla uw slag. Laat deze mensen spelen, zodat ze nog beter kunnen worden dan ze nu reeds zijn!

We noemden het reeds, een van de waarden van dit soort evenementen is dat musici nieuwe en soms ongewone combinaties vormen. Dat is ook hier weer het geval en je mag wensen dat een aantal van die combinaties een spetterend vervolg gaat krijgen op de podia en op cd. Het kwartet van vrijdag met Rasmussen, Rave, Santos Silva en Draksler is zo'n kwartet waar je meer van wilt horen. Draksler heeft de piano zodanig geprepareerd dat hij klinkt als slagwerk en de drie blazers weven samen een hecht maar dwars klanktapijt, afgewisseld met momenten van fragiele en opperste nuance. Een flamboyante en eigenzinnige set. Ook de combinatie van pianist Hawkins met zangeres Jernberg is een gouden greep. Het ragfijne spel van deze pianist kleurt wonderlijk goed bij de ijselijk hoge stembewegingen van deze stemkunstenares. En die uitbreiding van Cactus Truck met Harald Austbø in diens 'Kill Your Darling' mag er eveneens zijn. Dit is de blues.

Altsaxofoniste Mette Rasmussen, zo leert ons de zaterdag, kan niet alleen prima overweg met drummer Chris Corsano - zoals ze eerder aantoonde - maar heeft aan Onno Govaert ook een prima partner. Wie de stijl van beide musici kent, zal dit overigens niet verrassen. Een ander duo dat hier genoemd moet worden is dat van Yedo Gibson, hier op sopraansax, en Ziv Taubenfeld op basklarinet. Zo onstuimig als het er bij Rasmussen/Govaert aan toegaat, zo fijnzinnig klinken deze twee. Meesters zijn het in het tevoorschijn toveren van de meest bizarre klanken. Vooral Gibson boort op zijn sopraansax ongekende mogelijkheden aan. En samen klinken ze bij tijd en wijle als een overvolle volière kwetterende vogels. Bij de uitvoering van 'The Stug', een compositie van Jäger, horen we naast deze slagwerker Badenhorst op klarinet, Taubenfeld op basklarinet, Austbø op cello, Brice én Eldh op bas en vocaliste Jernberg in een hoofdrol. Jäger componeerde een indringende, poëtische geluidssculptuur, mede dankzij de bijna onnatuurlijke stemkwaliteiten van Jernberg. IJselijk hoog en diep grommend laag zorgen voor rillingen op de ruggengraat en vallen prachtig samen met Badenhorsts spel. Indrukwekkend is ook de dwingende, meeslepende structuur van het stuk.

Bijzonder op zondag is het stuk 'Mixed' met de bijzondere bezetting van twee bassen - Brice en Eldh, twee drummers – Lillinger en Govaert, twee pianisten – Hawkins en Draksler, en Austbø op cello. Het stuk begint met ingetogen basspel en het lyrische cellospel van Austbø, wat direct zijn signatuur van het stuk verraadt. Met de drummers erbij ontvouwt zich aansluitend een ritmische structuur met een hoofdrol voor de cello. Met aansluitend de twee pianisten, die een afwijkende partij spelen, ontstaat een boeiend geheel. Het pianoduet verderop in het stuk, waarbij Hawkins leidend is en Draksler voor krachtige accenten zorgt, klinkt eveneens zeer overtuigend.

Rasmussen en Stadhouders moeten ook maar eens wat vaker samen het podium op. Zeker in combinatie met Eldh, hier op basgitaar, en Lillinger ontstaat er vuurwerk. In dit geval wellicht nog beter te omschrijven als metal jazz. Met afstand het meest heftige stuk op dit treffen. Met als goede tweede het later op de dag plaatsvindende optreden van Hawkins, nu op hammondorgel, Stadhouders, Dikeman en Lillinger. Ook hier spatten de vonken vanaf en weet met name Hawkins bijzondere klanken uit de Hammond te halen.

En dan hebben we het nog niet gehad over 'Layers & Speeds' van Morris Kliphuis. Een opdracht voor November Music, het gaat daar op 9 november aanstaande in première. Het stuk is nog niet klaar, zo laat Kliphuis ons weten, maar wat er reeds is laat hij ons graag horen. Roelofs start op klarinet met een delicate melodie, ondersteund door Brice en Austbø. Dan voegen Santos Silva, Kliphuis en Hawkins zich erbij en zorgt Jäger voor bescheiden ondersteuning op de bekkens. De piano pakt de solorol over met een repeterende melodie en de drie blazers spelen de akkoorden, terwijl Jäger, Austbø en Brice zich over het ritme ontfermen. Een strakke compositie, die hier en daar weliswaar nog wat bijgeschaafd mag worden, maar het is dan ook nog geen 9 november.

En zo kan ik nog wel even doorgaan, dat heeft u al door. Het was een groots feest en de October Meeting 2016 toont wederom aan hoe belangrijk een goede infrastructuur is voor deze avontuurlijke scene. Een podium om te spelen, technici die zorgen dat alles reilt en zeilt, een fonds voor de podiumkunst die infrastructuur biedt en wij luisteraars om er van te genieten. Laten we hopen dat we dit soort evenementen nog lang mogen hebben. Helaas, het is niet vanzelfsprekend in een tijd waarin cultuur onder een toenemende financiële druk staat. Laten we er dus in ieder geval maar van genieten zo lang het kan.

Alle concerten zijn allen terug te horen via Bimhuis Radio.