Jazz Middelheim 2014 Dag 4

Een festivalverslag in woord (Jacques Los) en beeld (Cees van de Ven).
Zondag 17 augustus 2014, Park Den Brandt, Antwerpen.

De reveille klonk vroeg op de zondagochtend, de vierde dag van Jazz Middelheim. Vroeg uit de veren dus om het eerste concert van die dag mee te maken. Reeds om half een begon het spektakel met een optreden van het Carate Urio Orchestra. Rietblazer Joachim Badenhorst is de initiator van deze zevenkoppige formatie, bestaande uit Europese musici die hun sporen reeds verdiend hebben binnen het internationale improvisatiecircuit. Een verscheidenheid aan moderne muzikale stijlen waren verweven in de composities en improvisaties. Contemplatieve fragmenten, serene collectieve vocalen, down to earth rock- en swingepisodes en het Oudhollandse lied 'Zeg ken jij de mosselman?' vormden de bestanddelen van een indrukwekkend en gevarieerd luisterconcert.

Vijay Iyers derde en laatste bijdrage als artist in residence was evenals zijn voorgaande 'Holding It Down: The Veterans’ Dreams Projct' een niet mis te verstane afwijking van de reguliere hedendaagse jazzpraktijk. Hoewel hij begon met een korte solorecital, ging het vooral om 'Mutations I-X', een suite bestaande uit tien delen gespeeld door het HERMESensemble. Zijn solo-optreden was een voorproefje voor de 'Mutations' en werd vooral gekenmerkt door klassiek georiënteerde pianomuziek. Ravel, Debussy en Rachmaninov waren meer Iyers inspiratoren dan Corea, Jarrett en Hancock.

Met de komst van het Belgische strijkkwartet – HERMESensemble – veranderde qua muzikale sfeer niet bijzonder veel. Het bleef dus bij klassieke muziek, maar nu wel een tikkeltje moderner. Ligeti, Penderecki en Luigi Nono lagen op de loer. Iyers pianistische bijdrage in de suite bleef beperkt, maar zijn compositie kan met recht bijgeschreven worden in de bibliotheek van belangrijke hedendaags gecomponeerde kamermuziek. De uitvoering door het strijkkwartet van de niet altijd gemakkelijke partituur was meer dan voortreffelijk.

Het duo pianist Stefano Bollani en trompettist Enrico Rava baseerden hun samenspel en improvisaties op de melodieuze mainstreamjazz. Dat de heren talloze malen met elkaar gemusiceerd hebben, was te zien en te horen. Spelplezier met elkaar en respect voor elkaar was onmiskenbaar te constateren en te beluisteren. Ook dit optreden getuigde van grote kwaliteit. Bollani is de meesterpianist, die soepel begeleidde en virtuoos soleerde. Rava speelde ingetogen en - hoewel hij soms ook 'schetterend' uithaalde - produceerde een zachte fluwelen toon. Kortom, een aangenaam, vrolijk en relaxed concert.

De 83-jarige pianist Ahmad Jamal mocht met zijn ritmesectie het festival afsluiten. Miles Davis bewonderde de man vanwege zijn timing en ritmische speelwijze. Dat is inderdaad de kracht van Jamal. Hij is zeer zeker geen pianovirtuoos. Ja, hij fladdert met zijn rechterhand links en rechts over de toetsen, hetgeen echter alleen maar identieke loze riedels oplevert. Daarentegen is hij sterk in het ritmisch en dynamisch plaatsen van blokakkoorden en – als Count Basie – het timen van de single notes in de melodie. Hij creëert daarmee een ontzettende spanning in de muziek. Na dat gedaan te hebben staat hij op, om met de armen voor de borst gekruist triomfantelijk naar het publiek te kijken.

Met dat al wordt hij heftig swingend aangevuld en versterkt door de ritmesectie: drummer Herlin Riley, bassist Reginald Veal en Manolo Badrena op uitgebreide percussie. Op aanwijzing van Jamal krijgen zij gedrieën ruimschoots gelegenheid solistisch te excelleren. Van verfijnde, subtiele en interessant avontuurlijke muziek was geen sprake. Dat hadden we gedurende vier dagen festival al voldoende gehoord. Wel was dit pittige, swingende, dampende concert een geslaagde afsluiting van – wederom – een geslaagd Jazz Middelheim.

Oh ja, dan was er naast het hoofdpodium ook nog een Club Stage. Een kleinere tent met iedere dag een formatie die de pauze's opvulde. Aan B.O.A.T., Thomas Ehco, MannGold de Cobre en Gorka Benitez was die eer vergund. Voor mij was dit allemaal een beetje te veel van het goede.

Klik hier voor het fotoverslag van dag 4 van Jazz Middelheim 2014 door Cees van de Ven.