Jazz Middelheim 2014 Dag 1

Jazz Middelheim is een van weinige jazzfestivals die nog is ontdaan van enige ruis. En met 'ruis' bedoel ik dan dat de meeste festivals, omwille van commerciële redenen en de geringere subsidiebijdragen en sponsorgelden, menen genoodzaakt te zijn populaire genres als soul, funk, singer-songwriter, hiphop en dergelijke aan de programmering toe te voegen.

Een festivalverslag in woord (Jacques Los) en beeld (Cees van de Ven).
Donderdag 14 augustus 2014, Park Den Brandt, Antwerpen.

Het kwalitatieve en succesvolle Jazz Middelheim getuigt ervan dat het zonder al te veel commerciële toevoeging wél kan. De openingsdag was zo goed als uitverkocht, terwijl er toch louter en alleen specifieke jazzformaties waren geprogrammeerd. Niets geen ruis te ontdekken.

Geopend werd met de Belgisch-Franse bigband MikMâäk. Het is niet een traditionele bigband, gelet op de bezetting – bij de blazers onder andere twee baritonsaxen, tuba en bastuba, klarinet en twee fluiten – en het muzikale concept. De aanjagers van het collectief zijn trompettist Laurent Blondiau en tenorsaxofonist Jeroen Van Herzeele. Het repertoire omvat originele composities van de hand van de diverse orkestleden en behelst elementen van groovy jazz, hedendaags gecomponeerde muziek, vrije improvisaties en pop-en rock elementen. Zeer geïnspireerd en enthousiast werd zeer eigentijdse bigbandmuziek ten gehore gebracht, met subliem solowerk van onder meer Van Herzeele, pianist Fabian Fiorini, saxofonist Guillaume Orti, de trompettisten Blondiau en Bart Maris en tubaspeler Niels Van Heertum.

Vervolgens betrad 'artist in residence' Vijay Iyer met zijn Sextet het podium. Gezegd kan worden: een superformatie met saxofonisten Steve Lehman en Mark Shim en powerdrummer Tyshawn Sorey. Het repertoire bestond uit nogal complexe zowel harmonische als ritmische elementen, een enkele keer afgewisseld met lyrische momenten. Beide saxofonisten lieten in veelal felle, razendsnelle, mitrailleurvuur-achtige solo's horen dat zij gerekend kunnen worden tot de meest veelbelovende saxofonisten in de hedendaagse jazz. Ondersteund door de vette beat en de mokerslagen-accenten van Sorey werd een intensief en fascinerend concert afgeleverd. In de weinige momenten van contemplatie soleerde Iyer smaakvol en uiterst lyrisch.

Van de twee voorgaande formaties was het Dave Douglas Quintet beslist niet de mindere. Zijn huidige kwintet bevat uitsluitend aankomend en reeds bevestigd toptalent. Dat talent krijgt naast Douglas uitgebreid gelegenheid te soleren. Op basis van hedendaagse hardbopschema's en hymne-achtige fragmenten blijkt tenorsaxofonist Jon Irabagon een melodieuze, modernistische blazer te zijn. Hij beschikt over een fraai ronde sound. Pianist Matt Mitchells techniek is welhaast onbegrensd. Het zou een tandje minder kunnen. Hij is nog jong, dus dat zal wel lukken. Geruggensteund door een solide ritmetandem – bassiste Linda Oh en drummer Rudy Royston – kweet Douglas zich uitmuntend van zijn taak als leider van de jonge honden en als muzikant – voortreffelijke felle en muzikaal technische solo's – van zijn zeer inspirerend kwintet.

Het sluitstuk, het duo Herbie Hancock en Wayne Shorter, had de apotheose van de dag moeten zijn. Heel veel liefhebbers verdrongen zich in de grote en ruime festivaltent, die dan ook uitpuilde. De verwachtingen om de oude rotten tesamen te horen en te zien waren hooggespannen. Zeer hooggespannen.

Werd dat waargemaakt? Wat mij betreft niet. Zelfs helemaal niet. Het was een dik uur gemakzuchtig musiceren. Behalve op de piano was Hancock vooral zoekend en tastend bezig op het keyboard. Aarzelend knoppen en toetsen indrukkend, draaiend aan schakelaars en zich dan richtend naar de piano, zonder die aan te raken, om zich weer te storten op het keyboard en Wayne Shorter, veelal bezig met klieren en mieren aan het riet en mondstuk. Zo nu en dan produceerde hij op zijn zeurderige sopraansax een jazzlick, maar meestal slechts een lange noot. Tenenkrommend! De 'oudjes' hadden er zich wel heel gemakkelijk van afgemaakt. Jammer.

Klik hier voor het fotoverslag van dag 1 van Jazz Middelheim 2014 door Cees van de Ven.