Draai om je oren
Festivalverslag



home  
    
    
 

Jazz Middelheim 2012 Dag 1

Een festivalverslag in woord (Jacques Los) en beeld (Cees van de Ven).
Donderdag 16 augustus 2012, Park Den Brandt, Antwerpen.

De weergoden waren deze editie van het zeer sympathieke Jazz Middelheim-festival zeer welgezind. Het prachtige en iets te warme weer bracht de talrijke bezoekers er toe zich op kleedjes en stoeltjes rondom de grote festivaltent te vestigen, om dan vanuit de verte de diverse optredens te bekijken en te beluisteren. Vooral op de vrijdag en zaterdag – de dagen dat de publiekstrekkers hun opwachting maakten (Toots Thielemans en Paolo Conte) – was elke grasspriet van het toch al ruime festivalterrein bezet en moesten bezoekers aan de cateraars en toiletten hun weg zigzaggend vinden langs en soms zelfs over de festivalgangers heen. Ook de hitte in de grote en ruime festivaltent was zinderend. Met behulp van de door de organisatie verstrekte drinkwatervoorziening en watersproeiers en later de wat koelere avondlucht was het nog enigszins uit te houden.

De opening van het festival werd verricht door het Belgische trio van pianist Kris Defoort, die het niet speciaal moet hebben van groot technisch en virtuoos vertoon. Hij zoekt het meer in de contemplatieve richting. Zijn melodieuze lijnen in combinatie met een spaarzame notenkeus leveren een muziekbeeld op dat nijgt naar minimal music. De bedachtzaam aangeslagen toetsen en akkoordenklanken van Defoort in geconcentreerde samenwerking met bassist Nicolas Thys en drummer Lander Gyselinck resulteerden in een compact, fraai gestileerd pianotrio-concept. Jammer dat de basgitaar veel te luid was afgesteld. Het basgeluid dreunde door je lijf. Dat zou zo blijven tot de laatste avond. Kennelijk heeft de topbassist Avishai Cohen, die toen moest spelen, er iets van gezegd en werd het basgeluid aangepast. Het komt vaker voor dat de jongens van het geluid al doof zijn of normaliter uitsluitend dance-events versterken.

De Night Of The Jazz Guitars speelden een programma waarin de vele facetten van de gitaarmuziek ten gehore werd gebracht: bossanova, gypsy swing, hardbop, klassiek en swing. De vier tokkelaars – Helmut Kagerer, Paulo Morello, Andreas Dombert en leider Larry Coryell – vertolkten uiterst bekwaam in solo en samenspel het gevarieerde repertoire.

Coryell, die in de jaren zestig en zeventig een van de meest gevraagde fusiongitaristen was, maakte nadien furore op akoestische gitaar en is inmiddels een zeer veelzijdig gitarist, getuige – en dat was een hoogtepunt – zijn solo-interpretatie van Ravel's 'Bolero'. Het werd een eigenzinnige versie waarin technisch gitaaracrobatiek werd afgewisseld met gevoelig en subtiel melancholische muziek. De duostukken die Coryell met gast Philip Catherine speelde, waren zeer melodieuze standards, zoals het wereldberoemde Django Reinhardt-nummer 'Nuages', die smaak- en liefdevol werden vertolkt. Je kon er bij in slaap vallen. Daarentegen werd Tadd Damerons 'Tadd’s Delight' door de gezamenlijke gitaristen swingend en stomend uitgevoerd. Recht-voor-zijn-raap jazz, waarin eenieder zijn solistische kwaliteiten tot het uiterste tentoonspreidde.

Ornette Coleman, die oorspronkelijk gecontracteerd was om de eerste avond af te sluiten, moest verstek laten gaan wegens een voedselvergiftiging. Zijn vervanger was absoluut niet de mindere: altsaxofonist/componist John Zorn. Met freejazz- en rockbassist Bill Laswell en freejazz-drummer Milford Graves – hij speelde vaak met Albert Ayler – werd een zeer geïnspireerde set impro-jazz geproduceerd. Hoewel het basgeluid, zeker in het lage register, meer dan dominant was en qua toon niet meer te herkennen (zie hierboven), was de geluidsbalans wel in orde; de altsax en het slagwerk verdronken niet in de 'subwoofer sound'. Zorn soleerde fel, scherp, met talloze gevarieerde snelle notenwisselingen, met circular breathing, aparte blaastechnieken en langdurige solo's. Zonder te verflauwen en te vervlakken creëerde hij het ene na het andere hoogtepunt. In zijn kielzog sleepte hij de inventieve oude rot Graves met zich mee. Ten leste werd Larry Coryell op het podium uitgenodigd om ook zijn vrije creativiteit te demonstreren. De eerste avond kon geen betere afsluiting hebben dan het (letterlijk) overdonderende en inspirerende concert van Zorn en zijn freejazz-kompanen.

Klik hier voor het fotoverslag van de eerste dag van Jazz Middelheim 2012 door Cees van de Ven.