Draai om je oren
Festivalverslag



home  
    
    
 

Kwalitatief hoogstaande muziek op Abdijplein
International Jazz Festival Middelburg, donderdag 26 t/m zaterdag 28 mei 2012, Abdijplein, Middelburg

Juist in de periode waarin ook voor de culturele sector forse bezuinigingen zijn aangekondigd in het zogenaamde Lenteakkoord vinden talloze muziekfestivals plaats. Niet alleen het massaal bezochte Pinkpop, waarin grote bedragen zijn neergelegd voor megasterren, maar ook middelgrote en kleine festivals, zoals Music Meeting te Nijmegen en Jazz in Duketown in Den Bosch. Het intieme, omsloten Abdijplein in Middelburg biedt vooral op 26 en 27 mei een boeiende kijk in de hedendaagse staalkaart van de jazz. Het festival, gefinancierd door zowel de private sector als de provincie Zeeland en de stad Middelburg, verdient meer publiek, juist ten tijde van de amputatie van de kunstsector.

Een verslag in woord en beeld door Louis Obbens.

Het International Jazzfestival kent een gratis toegankelijke Jazzparade, diverse bigbands uit de regio en de uitreiking van de Junior Jazz Awards. Op zaterdag 26 mei is de ongedwongen, relaxte sfeer, de variatie en het hoge - bij vlagen verfijnde - muzikale gehalte zeer de moeite waard. Op zondag 27 mei ligt de focus meer op de publieksvriendelijke genres binnen het jazzmetier. Naast de accentverschillen tussen de twee centrale festivaldagen zijn er ook interessante paralellen te trekken. Zo zijn er twee fenomenale cross-over ensembles (het Magnus Öström Quartet en Nik Bärtsch's Ronin), twee verschillende Hammondspelers, twee meesterlijke trombonisten en twee succesvolle Nederlandse altisten te bewonderen.

De formatie van altsaxofonist Paul van Kemenade opent geheel in stijl het festival, met gitarist Frank Möbus weer in de geledingen en hopelijk een nieuwe schare luisteraars. Het kwartet voegt nieuwe elementen toe aan origineel en bekend materiaal van zijn voorlaatste geluidsdragers, met als referentie de moderne jazz uit het recente verleden. Haarscherp en in uiteenlopende stemmingen kruisen Paul van Kemenade en Ray Anderson de degens. In een passende omwenteling van tegendraads en samensmeltend spel wordt het evenwicht gevonden tussen vrije improvisatie en structuur. Voor beide blazers geldt dat zij op een positief aanvallende wijze improviseren en op zoek gaan naar nieuwe muzikale oplossingen. Het geluid wekt de indruk dat de intimiteit van de ziel wordt gezocht en gevonden!

De werkwijze van het Joris Posthumus Quartet speelt zich hoofdzakelijk af binnen de context van een opzwepende dynamiek. De scoringsdrift van deze saxofonist vindt zijn weg langs wervelende, soulvolle solo's met als belangrijk motief het behagen van het publiek. De eigentijdse, furieuze catchy nummers worden in dit optreden afgewisseld met een beminnelijke ballad en een compositie in een Oosterse melange.

Tussen de altisten door werd reikhalzend uitgekeken naar de nieuwe groep van voormalig E.S.T.-drummer Magnus Öström. Het tragisch overlijden van pianist Esbjörn Svensson klinkt tijdens dit concert op meerdere niveaus door. Zo komen de nieuwe stukken logischerwijze overeen met de composities die wij kennen van het Esbjörn Svensson Trio. De unieke soundscape in een combinatie van jazz en drum 'n' bass, gelardeerd met elektronische accenten, blijft grotendeels overeind. Waarbij het nadrukkelijke funkritme en invloeden uit de rock en de Europese klassieke muziek een bepalende rol spelen. Aangrijpend zijn de stukken 'Ballad For E' en 'Weigth For Death', waarin Öström expliciet refereert aan zijn voormalig E.S.T.-partner. In het eerste stuk wordt lieflijk lyrisch gesoleerd, in het tweede wordt een mystieke omhelzing gesuggereerd, onder een zwaar repeterend thema.

De strakke cross-over van Nik Bärtsch's Ronin verzet bergen energie vanwege de ingetogen funk en het groove-gehalte. De pulserende ritmes, herhalende motieven en subtiele verschuivingen leveren een permanente staat van bezinning op. Ondanks het wegvallen van bassist en medeoprichter Björn Meyer, wiens plek voortreffelijk wordt ingevuld door Thomy Jordi, klinkt Ronin nog altijd precies en robuust.

Op zondag is het aan populariteit winnende Hammondorgel prominent aanwezig. In het geval van Sven Hammond leidt dit tot bekoorlijke, dansbare, laagdrempelige, maar enigszins eentonige soul met een vleugje jazz en blues.

De trombonist Nils Wogram behoort tot de meest-aan-de-weg-timmerende, hedendaagse Duitse jazzmusici. Hij blijkt in staat om het klassieke instrument verder te moderniseren. De recente release van zijn cd 'Sturm Und Drang' verwijst hiernaar. Zijn groep Nostalgia speelt hoofdzakelijk composities afkomstig van deze plaat. De complexe, uitbundige verhaallijnen in een unieke combinatie van trombone, drums en Hammondorgel voelen avontuurlijk en spontaan aan. Arno Krijger is uitstekend in staat tegelijk 'groovende' baslijnen met mooie akkoorden te spelen. Het muzikale spectrum dat wordt bestreken is breed. Imposant is de valse lucht die Wogram uit zijn trombone tovert, als opmaat voor een wilde achtervolging tussen orgel en trombone in 'Friday The 13th'. Daarnaast vormen de ritmische intervallen in een uiteengerafelde reggae een ware muzikale beproeving. Wogram kan zijn trombone melodramatisch laten klinken in de stijl van trompettist Dave Douglas. Hij laat de wind mysterieus suizen in 'Some Rainy Day' en speelt een melancholieke en welgemeende ballad voor zijn moeder.

De opening van die dag - Reinier Baas met zijn The More Socially Relevant Jazz Music Ensemble - is perspectiefrijk. In deels collectieve improvisaties wordt zowel in overpeinzing als explosief gemusiceerd. Het talent Reinier Baas speelt met souplesse ritmisch gitaar en weet in een prettige soort nonchalance verhalend te soleren.

De knallende afsluiter van de avond is Richard Bona's Mandekan Cubano. Tijdens dit optreden valt de groeiende publieke belangstelling op. Eindelijk krijgt het festival de belangstelling die zij op grond van de totale programmering verdient. De innemende Kameroenese basvirtuoos toont zich uiteraard veelzijdig. Zoals zijn fenomenale bastechniek, ritmische zangkunst, het scatten en de beheersing van vele genres. Deze talentvolle eigenschappen laat hij deze keer samensmelten in een compromisloze mix van Cubaanse ritmes en spetterend koperwerk. Onderhoudend in een zeer positieve vibe, maar de ware muzikale climax heeft dan al plaatsgevonden bij Ronin, Paul van Kemenade, Magnus Öström en Nils Wogram.

Met nogmaals de aantekening dat dit kwaliteitsfestival, in deze stad, op deze locatie en in deze ambiance veel meer publiek verdient!

Klik hier voor een fotoverslag van het International Jazz Festival Middelburg 2012 door Louis Obbens.