Draai om je oren
Vooruitblik



home  
    
    
 

North Sea Jazz Festival 2019

Het grootste indoor muziekspektakel ter wereld telt veertien podia en circa 150 optredens. Het aantal bezoekers ligt rond 70.000. Sinds 2006 speelt North Sea Jazz zich af in Ahoy Rotterdam. De criticasters wijzen erop dat het festival leunt op grote namen uit de genres: pop, soul, blues en wereldmuziek. Dit jaar staan onder anderen Rag'n'Bone Man, Joe Jackson, The Internet, Toto, Macy Gray, Lauryn Hill, Janelle Monae, Daryl Hall & John Oates en Gladys Knight op de grote podia. Zonder enige twijfel blijven jazz en moderne, geïmproviseerde muziek de basis vormen van het festival. In tegenstelling tot de opvatting van traditionalisten is jazz, meer dan andere muziekstromingen, een kunstuiting die voortdurend uitdaagt, vernieuwt en zich laat bestuiven door andere stijlen. NSJ is een festival dat in de breedte programmeert, maar er dit jaar ook ruimschoots in slaagt vele genres en subgenres over het voetlicht te brengen. Hieronder een persoonlijke greep.

tekst & foto's: Louis Obbens

Vrijdag 13 juli
Direct in het oog springend is de 4 uur durende marathon van John Zorn in de Darling. Onder de noemer: John Zorn presents Bagatelles Marathon. Deze muzikale megasessie omvat maar liefst 13 verschillende ensembles die meer dan 50 composities zullen uitvoeren. Deze composities komen uit de zogeheten The Bagatelles, het uitgebreide nieuwe muzikale boek van Zorn met in het totaal 300 geschreven composities. Letterlijk betekent 'bagatelle' een kleinigheid. Korte instrumentale kamermuziekwerken liggen ten grondslag aan deze energieke sessies. Onder de meer dan dertig deelnemende muzikanten bevinden zich: Mary Halvorson, Marc Ribot, Kris Davis, Julian Lage, Dave Douglas, Joey Baron, Craig Taborn, Peter Evans, John Medeski, Ikue Mori, Erik Friedlander, Mark Feldman, Sylvie Courvoisier, Kenny Wollesen en Trevor Dunn. De modernisten zijn als geen ander ingevoerd in het creatieve universum van John Zorn. Deze geestverwanten uit de wereld van rock, jazz en klassieke muziek kennen elkaar van de downtown impro-scene in New York.

Maar uiteraard biedt deze dag veel meer. Reikhalzend kan worden uitgezien naar Rymden. De muziek van het trio Wesseltoft-Berglund-Öström heeft de aanlokkelijke eigenschap zowel de donkere, tragische sfeer als die van intimiteit en melancholie op te kunnen roepen. Meeslepende en virtuoze ritmes zijn exceptionele pijlers van hun muziek. De compacte Yenisei zal te klein zijn bij het optreden van het James Brandon Lewis Unruly Quartet. De bedoelingen van de Amerikaanse duivelskunstenaar zijn kraakhelder. Compromisloos en overdonderend zal Lewis, met zijn partners-in-crime, ruig en rauw musiceren. Met de kracht van een orkaan wordt de aanval gekozen. De groep sleept iedereen en alles mee in een 21e-eeuwse, hoog-energetische smeltkroes van hypnotiserende, spirituele vrije jazz. Relatieve rust kan worden gezocht in de cadans en de zen-funk van het illustere Nik Bärtsch's Ronin.

Zaterdag 14 juli
In 1969 nam de toen 28-jarige Gary Bartz zijn tweede album 'Another Earth' op voor het Milestone-label. Het album had een line-up met Bartz op altsaxofoon, Charles Tolliver op trompet, Pharoah Sanders op tenorsaxofoon, Stanley Cowell op piano, Reggie Workman op bas en Freddie Waits op drums. Dit was een jaar voorafgaand aan de intrede van de saxofonist bij Miles Davis. Dit legendarische album is tot dit jaar nooit live vertolkt. Gary Bartz zal in de Hudson worden bijgestaan door trompettist Charles Tolliver en tenorsaxofonist Ravi Coltrane, als stand-in voor Pharoah Sanders, tijdgenoot en bandlid van zijn vader, John Coltrane. Altijd imponerend met een rechtstreekse, creatieve lijn naar het verleden.

In de kleinere zalen, respectievelijk Madeira en Yenisei, treden oudgedienden uit de ECM-stal op. Het trio van Bobo Stenson, bestaande uit contrabassist Anders Jormin en drummer Jon Fält, is al veertig jaar bij elkaar. Het kristalheldere, transparante en subtiele klavierspel van Stenson, de warme, intense klanken uit Jormins bas en het Fälts fijnzinnige drumwerk moeten gaan zorgen voor een optimaal harmonieus geheel. Naar verwachting zal vooral werk van het laatste album 'Contra La Indecisión' worden gespeeld. Samen met de Schotse tenorsaxofonist Tommy Smith en de uit Italië afkomstige drummer Paolo Vinaccia vormt Arild Anderson al jarenlang een trio. De laatste liveregistratie, getiteld 'In House Science', zal tijdens het optreden centraal staan. Dit album wordt gezien als het beste dat tot nu toe van dit trio is verschenen. De muziek bevat opwindende, snelle solo's en ruimte voor een duet tussen Andersen en Vinaccia. Ook passeren atmosferische composities. Het afsluitend optreden van het kwintet met pianist Danilo Pérez, trompettist Avishai Cohen en saxofonist Chris Potter is om reikhalzend naar uit te zien. Met Larry Grenadier op bas en Nate Smith op drums een supergroep! De band waagt een poging om muzikaal te reageren op de sociale politiek van dit moment, energie in de dreigende lucht te veroorzaken en een waardig muzikaal verhaal neer te zetten. Wat een opgave!

Zondag 15 juli
Nelson Mandela heeft Abdullah Ibrahim de 'Mozart van Zuid-Afrika’ genoemd. Hier valt veel voor te zeggen! De legendarische pianist is klassiek geschoold en technisch nagenoeg ongeëvenaard. Ook zijn improvisatietalent is boven alle kritiek verheven. In samenwerking met zijn zeskoppige begeleidingsband Ekaya, waarin multi-instrumentalisten zijn opgenomen, wordt het muzikaal perspectief verder opgerekt. Zij zijn in staat om tijdloze, aan elkaar geregen improvisaties te laten samensmelten met Afrikaanse magie.

Op eigenzinnige wijze slaan Henry Threadgill's Zooid en Ambrose Akinmusire met zijn formatie Origami Harvest andere wegen in. Saxofonist en componist Henry Threadgill wordt, ondanks zijn respectabele leeftijd, gezien als een van de meest vooraanstaande, hedendaagse avant-garde componist. De standaard jazzvorm deconstrueren en innovatieve improviserende muziek toevoegen en vertalen naar een geheel nieuw systeem, gebaseerd op nieuwe intervallen, is zijn stiel. Mooie, academische en elegante muziek uit de stal van PI Recordings. Soms stormachtig en dynamisch, vaak uitdagend en altijd verrassend. De muziek van trompettist Ambrose Akinmusire, met zijn formatie Origami Harvest, is gewaagd en uitdagend. De magistraal vloeiende contrasten tussen hedendaagse muziek en gedeconstrueerde hiphop met erupties van jazz, een flinke dosis funk, het gesproken woord en soul. Ondersteund door het Mivos Quartet, zangeres Nappy Nina en pianist Sam Harris wordt muzikaal gereageerd op de sociale scheidslijnen in de USA, de politieke gijzeling waarin het land zich bevindt en het structureel aanwezige racisme. Zware kost, maar met veel gevoel voor compositie en experiment ten gehore gebracht.

Laat het delicate pianowerk van Shai Maestro, de virtuositeit van de topformatie van Joshua Redman of Lauryn Hill een waardige afsluiting zijn van NSJ in 2019

Klik hier voor meer informatie over North Sea Jazz 2019.