Teus Nobel: Het moet NU gebeuren

In het restaurant van Hotel de Leijhof in Oisterwijk ontmoet ik trompettist Teus Nobel. Hij is een aantal jaren geleden met zijn vrouw in Brabant neergestreken na op allerlei plekken in de Randstad te hebben gewoond. Teus is geboren in Krimpen aan de Lek en was in zijn jeugd georiënteerd op Rotterdam. Zijn vader speelde trombone in het harmonieorkest ter plekke. Teus vond dat prachtig en wilde dat ook. Toen ook hij zich meldde bij het orkest, bleek hij nog te klein te zijn voor de trombone en werd het 'voorlopig' trompet.

tekst & foto's: Johan Pape

"Op de basisschool was ik steevast de kleinste van de klas. Ik had daar last van. Toen ik eenmaal trompet speelde en regelmatig een spreekbeurt hieraan wijdde, ontdekte ik dat ik me daarmee kon onderscheiden en indruk kon maken. Het verklaart misschien de geldingsdrang om uit te blinken, de beste te willen zijn. Op mijn zeventiende begon ik met een klassieke opleiding aan het conservatorium in Rotterdam en dat ging eigenlijk best makkelijk. Na twee jaar switchte ik naar de jazzopleiding en voelde me als een vis in het water."

Nobel begint allerlei gigs aan te nemen en sluit zich vervolgens aan bij het musicalbedrijf van Albert Verlinde. Collega-studenten en docenten zagen het meewarig aan. Uiteindelijk heeft Teus meegewerkt aan zo'n 700 voorstellingen. Soms acht of negen keer per werk exact hetzelfde spelen. Iets waar elke jazzmuzikant van gruwt. Nobel kijkt er toch positief op terug. Met name de werkethiek, die nodig is om toch elke dag weer kwaliteit te leveren, helpt hem in zijn huidige carrière nog steeds. Hij speelt in die tijd soms ook als invaller bij het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht en krijgt later de kans om daar vast in dienst te komen. Hij ondergaat een militaire training en krijgt de status van ambtenaar en creëert hiermee ook een financiële constante, die hem ruimte biedt om te experimenteren met jazz. Zo blijft hij zich ontwikkelen als muzikant en speelt zo vaak hij kan. Hij wordt ook steeds vaker gevraagd voor gigs en werkt ook als studiomuzikant. Hij speelde onder andere met het Kyteman Orchestra, Candy Dulfer, Ntjam Rosie en het Jazz Orchestra of the Concertgebouw.

In 2012 verschijnt zijn eerste cd 'Flow', gevuld met funky, contemporary jazzcomposities met een duidelijk randje fusion. Twee jaar later verschijnt zijn tweede plaat met een eerbetoon aan zijn jazzhelden. Een jaar later wint hij de Laren Jazz Award. In 2016 verschijnt 'Social Music'. Het album is doordrenkt met elektronica en ademt invloeden van Flying Lotus, Moondog en de Bitches Brew-periode van trompetlegende Miles Davis. Nobel besluit om de masteropleiding te gaan volgen en bijt zich vast in de nalatenschap van trompettist Woody Shaw. Hij houdt RSI over aan het werken aan zijn scriptie, slaagt met glans en levert samen met zijn Liberty Group een prachtige cd af: 'Journey Of Man'.

2019 werd een heel bijzonder en hectisch jaar voor Nobel. Zijn vader overlijdt tamelijk onverwacht en hij wordt zelf vader. Hij besluit zijn baan bij het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht op te geven en geheel onafhankelijk als zelfstandige verder te gaan. In de voorbereiding hierop heeft hij veel lijntjes uitgezet en is hij veel samenwerkingen aangegaan, want je weet maar nooit. Hij voelt zich bevrijd en gaat er vol in. Tot zijn eigen verbazing blijken al die lijntjes en samenwerkingen ook nog eens erg succesvol te zijn. Gekoppeld aan het feit dat hij tamelijk perfectionistisch en een controlfreak is en dat de kleine Bix en zijn vrouw ook de nodige aandacht verdienen, leidt dat ertoe dat de druk soms erg hoog is. Net voor de kerst verschijnt zijn vijfde plaat 'Saudade', gebaseerd op het werk van de Braziliaanse componist Antônio Carlos Jobim. Een prachtig gearrangeerd album, waarop we weer heel andere Nobel horen.

Je zou kunnen denken dat deze variatie aan stijlen een zoektocht is?

"Ik begrijp dat het moeilijk is om een label op me te plakken en dat heeft zo zijn voor- en nadelen. Wat dat betreft is Miles Davis voor mij een grote inspiratiebron. Die was zichzelf ook voortdurend opnieuw aan het uitvinden. Daarnaast begin ik ook steeds meer te begrijpen van zijn neiging om minder noten te spelen. De kunst van het weglaten, maar tegelijkertijd ook zo veel zeggingskracht in die ene noot persen. Zo kan ik ook kippenvel krijgen van Shirley Horne's 'Here’s To Life'. Verder is Woody Shaw nog steeds een inspiratiebron op het punt van harmonische variaties die kietelen en prikkelen. Het is dan ook voor de hand liggend dat de naam Nobel minder duidelijke associaties oproept dan bijvoorbeeld een naam als Vloeimans.

Ik ben behoorlijk ambitieus en heb de neiging mezelf te bewijzen. Misschien ben ik in dat opzicht nog steeds het kleinste jongetje uit de klas die eens even wat zal laten zien. Het moet ook wel, want er is zo ontzettend veel jong talent dat komt aanstormen en vaak ook omarmd wordt als belofte voor de toekomst. Ik ben bijvoorbeeld erg onder de indruk van Jacob Collier.

Een van de belangrijkste bijvakken die ik volgde was 'cultureel ondernemerschap'. Ik zie nu hoe belangrijk dat is om het te redden als zelfstandige. Ik doe bijna alles zelf, daar gaat ook aardig wat tijd in zitten. Ondertussen heb ik een goed netwerk opgebouwd en kan ik zaaleigenaren/programmeurs snel overtuigen dat ze een volle zaal krijgen."

Kun je iets zeggen over je ambities of laten we zeggen je goede voornemens voor 2020?

"Om het te managen zal ik iets meer focus aan moeten leggen om ook ruimte te houden om mijn rol als echtgenoot en vader goed te kunnen invullen. Verder heb ik net met Jef Neve opnames gemaakt voor een nieuw album. We zullen daarmee gaan touren. Met de Liberty Group gaan we nieuw repertoire spelen en ook touren. Ik zou heel graag aan het eind van die tour een livealbum op willen nemen. Ik wil niks tekortdoen aan mijn andere samenwerkingen, maar met deze groep klikt het fantastisch, ze laten me echt beter spelen.

Verder starten we met een serie van vijf concerten met het Paradox Jazz Orchestra. Een nieuw initiatief om 'vergeten' bigbandmuziek weer op de kaart te zetten. Verder wil ik heel graag ook internationaal meer doen. Tja, een Edison winnen of een Grammy, dat zou ook mooi zijn.

Ik ben eigenlijk onverzadigbaar, zoveel te doen en ik heb het gevoel van urgentie: het moet NU."