"Het is niet zo dat je alles thuis bedenkt en vervolgens de muzikanten ertoe probeert te krijgen te spelen wat jij thuis hebt bedacht", vertelt Tobias Delius in een interview met Maarten van de Ven. "Bij improviseren is er veel wisselwerking met de andere muzikanten, die brengen ook dingen naar voren."

door Maarten van de Ven

Welke muzikanten hebben op jou een blijvende indruk gemaakt?
"Sonny Rollins in eerste instantie, maar ook nog voortdurend; daar luister ik heel graag naar. Vind ik ook een boeiende manier van improviseren. En verder ben ik wat saxofoon betreft echt een allesvreter. Ik heb heel veel naar oude saxofonisten geluisterd als Chu Berry en Coleman Hawkins. Maar ik vind het ook heel leuk om in de breedte te luisteren, de minder grote namen…wat dan het verschil is in frasering en toon. Op een zekere manier ben ik ook door veel verschillende dingen beďnvloed denk ik. Niet dat ik direct iets wil kopiëren; het is meer van invloed op je hele beeld van hoe een saxofoon kan klinken, zo breed mogelijk. Dat je de mogelijkheden van het instrument gewoon hoort, ook bij anderen, en daardoor verder kunt werken aan je eigen geluid."

Je hebt een voorkeur voor een warme saxofoonklank volgens mij, althans als je de cd's van je kwartet beluisterd. Zelfs in de vrijere gedeeltes.
"Jazeker. Ik bedoel: ik hou ook wel van schreeuwende, scherpe saxofonisten, misschien doe ik dat zelf ook af en toe hier en daar, maar ik vind met name de lagere frequenties die je uit een tenor kunt halen interessant."

Het valt me bij jouw composities op dat ze erg afwisselend zijn. Je werkt ook vaak met stiltes; een stuk als 'The heron' heeft een heel rustieke sfeer.
"Daar hou ik inderdaad van. Het heeft ook te maken met andere muzieksoorten behalve jazz waar ik naar luister. Maar je wordt ook beďnvloed door mensen die je tegenkomt en live hebt gezien, en het proces van muziek maken zelf. Soms denk je dat je in bepaalde patronen valt en zoek je andere oplossingen. Het is niet zo dat je alles thuis bedenkt en vervolgens de muzikanten ertoe probeert te krijgen te spelen wat jij thuis hebt bedacht. Bij improviseren is er veel wisselwerking met de andere muzikanten, die brengen ook dingen naar voren. Je bent wel heel bewust beslissingen aan het nemen, maar niet vooraf of slechts in zeer kleine mate; het ontstaat terwijl je het doet. Mijn composities zijn meestal vrij korte stukken, melodische lijnen, en de rest is dan helemaal open. Maar er zijn ook sommige stukken waarbij in de compositie al is bedacht hoe je ermee aan het werk gaat; dat kunnen bijvoorbeeld spelletjes zijn."

Er is maar een beperkt publiek voor de muziek die je maakt. Vind je dat frustrerend? Wat drijft je als jazzmuzikant? Doe je het voor jezelf, voor je publiek, of is het meer een wisselwerking… dat je het graag naar buiten wil brengen?
"Ja natuurlijk… ik kom hier spelen. Ik kan niet anders doen dan hoe ik het doe. Ik maak wat ik mooi vind, en wil dat communiceren. Dat is voldoende. Dat is heerlijk. Er zijn hier en daar mensen die daar belangstelling voor hebben, en dat is prima. Natuurlijk, hoe meer mensen geďnteresseerd raken, hoe beter. Maar dat moet dan maar gebeuren of niet. Zo zie ik dat echt. Dat er andere muziek is die wel miljoenen mensen trekt zegt helemaal niets over wat wij doen. Daar stoor ik me niet aan."

Het Booklet Trio is gebaseerd op een boekje met liedjes dat je altijd bij je draagt. Vertel er eens iets meer over.
"Het is een boekje voor de bassist. Het zijn stukken die ik zelf uit het hoofd ken, stukjes die ik heb geleerd in de loop der jaren en die ik graag speel. Het zijn dus een soort partituurtjes voor de bassist. Dat kunnen akkoordenschema's zijn, maar ook baslijnen of melodieën of zoiets. In principe improviseren wij, alleen putten we ook graag uit dit boekje. Die stukken kunnen dan wel of niet opduiken. Ze zijn er dus niet om de improvisaties vast te zetten of te binden, maar juist om ze los te schudden. Sommige stukjes zijn dus juist destabiliserende factoren in plaats van stabiliserende. Zo heeft het uitgepakt. Eerder om ons wederwijds een beetje in de war te sturen dan ons te bevestigen 'deze kant gaat het op'. Het is natuurlijk altijd een feest van herkenning als je samen in een stuk terecht komt wat je graag speelt, maar wanneer dat komt blijft een verrassing."

Wat zijn je toekomstplannen?
"Er is een nieuw kwartet: Apa Ini. Dat is met Hillary Jefferey op trombone, Wilbert de Joode op contrabas, Serigne Gueye op percussie en ikzelf. Daarvan komt een plaat uit binnenkort op Data Records. Met dit trio hebben we nog dingen te doen. En komende november voor 'November Music' in Den Bosch heb ik een opdracht gekregen om een nieuwe groep samen te stellen. 'November Music' is een festival waar Gent, Den Bosch en Essen in Duitsland bij betrokken zijn."

foto: Cees van de Ven

Meer foto's? Klik hier.