|
Draai om je oren Festivalverslag |
home |
||
|
| |||
|
International Jazz Festival Middelburg Een festivalverslag in woord en beeld door Louis Obbens. Het International Jazz Festival Middelburg presenteert zich al jaren als een festival waar serieus rekening mee moet worden gehouden. Op sommige dagen zou de publieke belangstelling nog fors kunnen toenemen, maar programmatisch toont het zich al jarenlang zeer volwassen. Jazz arrivés als Joshua Redman, Gregory Porter en bassist Avishai Cohen hebben de de voormalige edities luister bijgezet op het intieme en omsloten Abdijplein. De negende editie van het festival biedt vooraf alle reden tot optimisme om wederom succesvol te worden. Saxofonist Bill Evans, Dhafer Youssef, New Cool Collective, Typhoon en het ultramoderne octet van Steve Lehman maken deel uit van de line-up.
Zaterdag 23 mei
Het aantal cross-over stijlen binnen de jazz is bijna grenzeloos. Maar de samensmelting van stijlkenmerken uit de bluegrass met jazz is relatief zeldzaam. Het unieke geluid van Bill Evans Soulgrass komt voor een deel tot uiting door de directe bluegrass-stijl, die gitarist Murali Coryell toevoegt aan het collectief. Al even verrassend als verfrissend zijn de overtuigende soulvolle vocalen van Josh Dion en zijn complexe, afwissend dampende en sensitieve, maar altijd muzikale drumwerk. Maar de totale muziek van deze band is een optimistische smeltkroes van americana, in combinatie met elementen uit de jazz-funk, rock en country. De jazzy creatieve uitspattingen van saxofonist Bill Evans en de vlekkeloze podiumpresentatie maakt deze afsluitende act van de dag bijzonder attractief. Door de uitvoering van 'Them Changes' wordt een mooi eerbetoon gebracht aan wijlen drummer/zanger Buddy Miles van Hendrix' Band Of Gypsys. Zondag 24 mei
Het boeken van de hyper-moderne formatie van Steve Lehman op een festival getuigt van lef. Het is geen muziek die in hapklare brokken wordt voorgeschoteld. Muziek, bijna academisch en technisch van aard en opzet, gemaakt met een voortschrijdend visionair inzicht. Ontsponnen uit het meesterbrein van saxofonist/componist Lehman staat het echter als een magistraal gebouwd huis. En daarbinnen valt heel wat te beleven ook. In een niet-alledaagse combinatie van instrumenten is slechts sprake van korte, maar veelzeggende, krachtige solistische statements. Wat voorgeschoteld wordt is een ingenieus duizelingwekkend ritmisch en constant pulserend patroon, waarin wispelturigheid en schijnbare onberekenbaarheid de regie voeren. Elementen uit jazz, elektronische muziek, hiphop en samples vloeien samen. De zinderende spanning is echter de overheersende factor. Voor een deel voortgebracht door de dissonante klanken voortspruitend uit de vibrafoon van Chris Dingman en de funky tubaklanken van Jose Davila. De harmonieën intrigeren, zijn ongrijpbaar maar verlicht en bij vlagen spookachtig. Muziek uit een welhaast andere dimensie, die vragen blijft oproepen, dwingend is en fascinerend tot op het bot. Dhafer Youssef zorgt als afsluiter voor wat meer comfort. Zoals gebruikelijk weet de ud-speler op eigen wijze eeuwenlange Arabische muzikale tradities samen te smelten in breed uitwaaierende muzikale stromingen. Dit keer gebruikt hij slechts sporadisch zijn zangstem als krachtig wapen met een bijna pijnlijke schoonheid. Het is met name aan pianist Kristjan Randalu om intense melodieën los te laten. De luisteraar wordt meer naar zijn vleugel gezogen dan naar de oriëntaalse klanken van de ud. Deze vertoont vaak een identiek opzwepend stramien. De extatische ambiance, zo kenmerkend voor de muziek van Dhafer Youssef, blijft dit keer uit.
Wie verwacht zou hebben dat bij het optreden van Typhoon het hele Abdijplein zou volstromen, komt bedrogen uit. Voor een slechts een handjevol mensen treedt de publiekstrekker van de komende zomerfestival aan. Transparant en ontwapenend. Kolkende muziek, jazzy door de toevoeging van een blazerssectie en Caribisch door de inzet van de percussie-instrumenten. Typhoon zingt en rapt als een zachte wervelwind. Zijn stem is veerkrachtig, zijn teksten en performance geloofwaardig en authentiek. De getoonde kwetsbaarheid in 'Sta Me Toe' en de ontroering in 'Liefste' zijn waarachtig en puur. Het nummer 'IJswater' - "het is te koud om te zwemmen" - onderstreept de zeggingskracht van Typhoon. De bitter koude meimaand op Walcheren verdwijnt onder de warme gloed van de innemende en opwindende muzikale slagkracht.
|
|
Vooraf is er ook organisatorisch nieuws te melden. In mei 2015 vindt in Terneuzen het festival Scheldejazz plaats. Gecombineerd met het programma van het Internationaal Jazzfestival Middelburg kun je in Zeeland twee weekenden terecht voor spannende muziek. De besturen van het Scheldejazzfestival en Internationaal Jazzfestival Middelburg streven op korte termijn naar een zogenaamde 'Schelde-overschrijdende' samenwerking. Op welke wijze dit in de nabije toekomst gestalte gaat krijgen, is nog een vraag. Dit jaar is echter al sprake van een gezamenlijke promotie. Muziek gaat de oevers in de Zeeuwse delta verbinden! Met als resultaat één festival, één naam en muziek op twee locaties.
De Zeeland Suite 2014, onder leiderschap van Jeroen van Vliet, is een must-have voor het Zeeuwse festival. In navolging op en geïnspireerd door de Zeeland Suite uit 1977 van pianist Leo Cuypers slagen Van Vliet cum suis er op magistrale wijze in actuele en vernieuwende, veelkleurige en zeer gelaagde composities voor het voetlicht te brengen. Zoals een ware suite betaamd wordt een meervoudig palet aan verrassend en bij vlagen dansbare, swingende composities gespeeld. Het voert te ver om een dergelijk majestueus, veelomvattend en luisterrijk werk binnen de context van een festivalverslag weer te geven. Maar het ruisen van de Zeeuwse winden, het weidse landschap, de zilte lucht, de klei, de getijden en het gevecht met de oerkrachten van het estuarium zijn invoelbaar; ze komen allemaal bij elkaar en vallen in het hier en nu volledig op zijn plek. Bij de solo's van de drie blazers, met een bijzondere vermelding voor de stand-in klarinettist Alex Simu, druipt de passie en de speelvreugde ervan af. Waarbij als contrast Jeroen van Vliet, in de overwegend energieke suite, ruimte laat voor weemoed en contemplatie.
Het jonge en nu al veelvuldige gelauwerde piano trio GoGo Penguin maakt zijn vooruitgesnelde naam meer dan waar. Het superdynamische akoestische powertrio kent zoals bijvoorbeeld bij E.S.T of Phronesis geen klassieke frontman. Afwisselend in the lead speelt de factor tijd een essentiële rol. De voortdurende breaks, de versnellingen en het aanstormende ritme maken de muziek tot een moderne urgentie. Tijdig wordt een pas op de plaats gemaakt en is de sfeer meanderend, welhaast zwierig en licht. In het slotstuk toont het trio finaal haar spierballen. In een opzwepende tegendraadsheid wordt je voortdurend muzikaal heen en weer geslingerd en op het verkeerde been gezet.
Het levende bewijs dat muzikale verandering in een door percussie gedreven sound mogelijk is, wordt geleverd door New Cool Collective. Nooit overslaan dit optreden. Hartstochtelijk wordt in Middelburg, in een mix van smeuïge reggaeritmes en geïnspireerd door de Italiaanse cinematografie, vet en zeer swingend gemusiceerd. Tot het stoom uit je oren komt! De ode aan altsaxofonist Thierno Koite van het legendarische Orchestra Baobab vormt het hoogtepunt. Wat begint als een romantische wals verwordt tot een immense tearjerker. New Cool Collective kan nog jaren door!
Maandag 25 mei