Jazzfest Amsterdam: kwalitatief non-commercieel festival

Je kunt veel zeggen over het Jazzfest Amsterdam – vooral een slechte doorstroming van de ene naar de andere zaal – maar de programmering is dik in orde. De organisatie beschikt over (jazz)kennis van zaken. Voor de kids was er Tin Men & The Telephone, voor de jeugdigen onder de jazzers was er Zuco 103 en DJ Leroy Rey en voor de echte jazzliefhebbers groepen als SoundEye van Tineke Postma, Artvark & Claron McFadden en het duo Harmen Fraanje & Anton Goudsmit.

Festivalverslag in woord (Jacques Los) en beeld (Maarten Jan Rieder)
Zaterdag 31 oktober 2015, Studio/K, Amsterdam

Helaas is het niet mogelijk in een tijdspanne van ongeveer zes uur dertien concerten mee te maken. Net als in het echte leven moeten keuzes worden gemaakt. Dus dan als eerste toch maar het openingsconcert meemaken. Dat was geen tegenvaller. Het Xavi Torres Trio, dat dit jaar zeer terecht de winnaar was van de Keep An Eye Jazz Award, beet enthousiast en dynamisch spelend de spits af. Torres is een zeer talentvol pianist die met zijn goed ingespeelde trio fris, swingend en modern musiceerde. Eigen composities werden met flair en met hedendaagse en vrije ruimtelijke improvisaties vertolkt, waarbij bassist Matt Adomeit en drummer Jeroen Batterink in hetzelfde idioom begeleidden.

Het Artvark Saxophone Quartet en de fenomenale zangeres Claron McFadden speelden hoofdzakelijk repertoire uit hun 'Sly Meets Callas'-programma. Vier heren, strak in het pak en good looking en sopraan McFadden vertolkten een mix van klassiek georiënteerde- en impromuziek. Artvark is een ijzersterk saxofoonkwartet dat al net iets meer dan tien jaar bestaat en met diverse projecten nationaal en internationaal furore maakt. De vier saxofonisten – Rolf Delfos, Bart Wirtz, Mete Erker en Peter Broekhuizen – zijn stuk voor stuk matadoren op de sax. Zowel in de collectieven als solo's wordt hun meesterschap bevestigd. De combinatie met de stem van McFadden is een verrijking. Zij mengt klassieke vocalen met jazzy scats. Rillingen over de rug bij dit prachtige muzikale en ook visuele optreden. Genieten dus.

Dat geldt eveneens voor het duo Harmen Fraanje & Anton Goudsmit. Het zijn beiden zeer muzikale en virtuoze musici op respectievelijk piano en gitaar. In de hedendaagse jazzscene hebben zij inmiddels hun sporen dubbel en dwars verdiend. Hun muzikaliteit en improvisatie vermogen is welhaast ongekend. Ook het zichtbare speelplezier spat er van af. Zowel subtiele als weerbarstige en heftige passages passeerden de revue. Pure klasse, deze twee rasimprovisatoren. Een genot om deze avontuurlijke en muzikale improvisaties mee te maken en aan te horen.

Speciaal voor het Jazzfest heeft saxofoniste Tineke Postma een project – SoundEye – samengesteld. Met mede-altsaxofonisten Ben van Gelder en Lars Dietrich plus de ritmesectie - bassist Pat Cleaver en drummer Jamie Peet - is dit een formatie, die in het bijzonder eigentijds origineel repertoire van onder meer Van Gelder en Postma zelf vertolkt. Het gaat vooral om hedendaagse harmonieuze composities of bewerkingen, waarin uiteraard veel soloruimte is voor de drie saxofonisten.

De formatie – drie altsaxen plus bas en drums – is een riskante, gelet op de 'magere' klankkleur en het gemis van een akkoordeninstrument, zoals bijvoorbeeld een piano. De drie altsaxofoons produceerden – hoewel er meerstemmige arrangementen waren geschreven – een niet al te welluidende en warme klank. Een verscheidenheid van rietinstrumenten als bij een saxofoonkwartet zou in ieder geval de klankkleur interessanter maken. Al de drie saxofonisten behoren tot de crème de la crème van het saxofonistenbestand in Nederland. En ondanks hun technische vaardigheden en zeer bekwame improvisatievermogen ontbrak de dynamiek in zowel de solo's als het samenspel. De solo's van alle drie waren zo goed als identiek en ook in de toonvorming was nauwelijks onderscheid te ontdekken. Ik zat tijdens dit optreden soms met weemoed aan de immer emotievol en vurig solerende altist (wijlen) Piet Noordijk te denken.

In ieder geval verdient de organisatie van Jazzfest Amsterdam een enorme pluim voor het organiseren van een jazzfestival dat niet of nauwelijks geschaad wordt door het contracteren van commerciële muziekgenres omwille van een groot bezoekersaantal. Voor zover ik het heb kunnen constateren kan er over de hoeveelheid bezoekers in ieder geval niet geklaagd worden.

Klik hier voor een fotoverslag van Jazzfest Amsterdam door Maarten Jan Rieder.