Draai om je oren
Festivalverslag



home  
    
    
 

Heftige jazz en intense blues op het Incubate Festival

Het jaarlijkse Incubate Festival in Tilburg, met een lengte van zeven dagen uniek te noemen, is bij jazzliefhebbers niet zo heel erg bekend. Ten onrechte als je kijkt naar wat het programma ook in deze muziekstijl te bieden heeft. De meeste jazz en jazzgerelateerde concerten worden gegeven in Paradox, maar ook op andere plaatsen vallen bijzondere dingen te horen.

Een festivalverslag door Ben Taffijn, met foto's van Paul Janssen
Maandag 14 september t/m donderdag 17 september 2015, diverse locaties, Tilburg

Een bijzondere act dit jaar is het speciale project rondom gitarist Jasper Stadhouders. Van maandag tot en met zaterdag treedt hij op met een groot gezelschap improvisatoren voor een show van 75 minuten per avond.

Op maandag is de bezetting als volgt: vier blazers, gitaar, piano, bas en twee slagwerkers. De set gaat direct flamboyant en knetterend van start door Mette Rasmussen op altsax. Met de overige drie blazers erbij - John Dikeman en Edoardo Maraffa op tenorsax en Luis Vincente op trompet - verwordt het geheel al snel tot een oorverdovende maalstroom van klanken. Als de blazers stilvallen en de ritmesectie gewoon blijft doorspelen, wordt goed hoorbaar wat voor een verwoestende krachten hier aan het werk zijn. Het hieropvolgende duet tussen Stadhouders en pianist Leo Svirsky klinkt ongenaakbaar en rauw, het typische Stadhouders-geluid. Maar deze set kent ook redelijk harmonieuze momenten, zelfs met enige melancholie, waarbij de vier blazers samen optrekken of elkaar juist afwisselen met puntige solo's.

Op dinsdag schuift er nog een blazer aan: trombonist Johannes Bauer. Nu is het Stadhouders die gloedvol begint als, een bezetene plukkend aan zijn gitaar, ondersteund door Steve Heather op drums. Vrij snel al wordt duidelijk dat deze set ritmischer en vloeiender zal worden dan die van maandag en dat de musici elkaar intussen gevonden hebben. Een aantal bijzondere duetten trekt voorbij. Waaronder die van Bauer met Vincente, van Vincente met Rasmussen en van Maraffa met bassist Peter Ajtai. Bij dat laatste duet voegt Stadhouders zich halverwege, schurend en spetterend.

Het concert van Sun Kil Moon, alias Mark Kozelek, is van een totaal ander kaliber. Solo, zichzelf begeleidend met een grote trom of met zijn gitaar, zingt hij vol passie en vuur autobiografische nummers. Met zijn warme baritonstem brengt hij het ene onvervalste bluesnummer na de andere. Want het is de blues wat deze man heeft, ook al noemen we zijn muziek eerder americana en singer-songwriter. Maar Kozelek is ook entertainer en grossiert in melige verhalen. Zo kan hij zich erover verbazen dat het altijd mannen zijn die vinyl kopen en dat gesigneerd willen hebben! Opvallend is dan ook hoe hij in no time kan switchen van vrolijk jolijt naar diepe ernst en stevige melancholie.

Kozalek weet de luisteraar tot tranen toe te bewegen met zijn prachtige teksten, zoals in 'Carissa', dat gaat over zijn achternichtje: Yesterday morning I woke up to so many, 330 area code calls. I called my mom back and she was in tears and asked had I spoke to my father. Carissa burned to death last night in a freak accident fire. In her yard in Bruster her daughter came home from a party and found her. Same way as my uncle who was her grandfather. An aerosol can blew up in the trash, goddamn, what were the odds?

De blues zit ook in het optreden van de Irakese ud-speler Khyam Allami. Hij wisselt gecomponeerde melodieën moeiteloos af met sprankelende improvisaties. Als geen ander instrument kan de ud melancholie en weemoed overbrengen en Allami speelt wat dat betreft zijn kaarten ook zeker uit, zonder dat het sentimenteel wordt. Zijn spel is enerzijds intens, ingetogen en uiterst beheerst, waarbij hij veel gebruik maakt van goed gekozen stiltes, en anderzijds scherp, enerverend en vol dynamiek.

Het Sun Araw "Trio" XI van Cameron Stallones kan ook heel goed onder de jazz-plus noemer worden geschaard. De muziek, zoals die ook te horen is op het recente album 'Gazebo Effect', is goed te omschrijven als een mix tussen jazz, funk, krautrock en latin. Het ritme is vaak stevig, bezwerend en dwingend, gelardeerd met dwarse momenten. De hectische, wat nasaal klinkende solo's op de bamboesaxofoon van Alex Gray dragen daar zeker aan bij, maar ook het hectisch klinkende gitaarwerk van leider Stallones mag hier niet onvermeld blijven.

Paul Janssen maakte een fotografisch verslag van Incubate 2015 in Paradox op dinsdag 15 september 2015: klik hier.