Opinie
Jazz verder zonder publiek?

Als van oorsprong liefhebber van de oude stijl jazz heb ik inmiddels een complete jazz-evolutie doorgemaakt. Ik heb me een goed beeld gevormd van de heden-daagse Nederlandse jazzwereld. Ik constateer voortdurend een geweldig artistiek muzikaal niveau en een enorme inspiratie bij de uitvoerende musici. Echter, publieke belangstelling van enige betekenis is nauwelijks te bekennen in de meeste jazzclubs of -podia. Het verbaast me ook steeds weer dat men daar zo gelaten over doet en de situatie accepteert zoals die is.

door Chris Blom, 30 april 2005

Als belangrijkste oorzaak van het gemis aan publiek constateer ik dat de Nederlandse jazzscene sterk naar binnen is gekeerd. Het weinige publiek dat er is, bestaat voor-namelijk uit muzikanten, aanverwanten en uit ouderen die de herinnering aan de goede oude jazztijden koesteren. Een nieuw en vooral jong publiek ontbreekt volledig.

De vraag rijst hoe het zover heeft kunnen komen? Het antwoord is simpel en luidt dat aan jazz vrijwel geen publiciteit meer wordt geschonken. De media hebben zich massaal teruggetrokken. Het is een soort kip-ei-verhaal. Afnemende publieke belangstelling leidde tot afnemende publiciteit, ook bij de publieke omroep. Kijk-, luister- en leescijfers dirigeren nu eenmaal de markt, ook in cultuurland Nederland. Er is sprake van een grote verschraling en culturele armoede. Daarnaast kan ook geconstateerd worden dat de bestaande jazzinstituten zich weinig hebben ingezet om de publiciteitsterugval te voor-komen, veelal daartoe niet in staat omdat deze instituten van oudsher sterk naar binnen gericht zijn en niet met de tijd meegegroeid.

Het druk blijven uitoefenen op de publieke omroep door de jazzinstituten en burgers is een belangrijk punt en kan op langere termijn positief uitpakken. Als ik me beperk tot de geschreven pers constateer ik een aantal knelpunten. Voorzover mij bekend is het perio-diek Jazz het enige blad, dat publiekelijk te koop is. Dit prachtig uitziende en glossy blad publiceert veel over buitenlandse of klassieke 'jazz-grootheden' en vrijwel geen nieuws van vaderlands bodem. Een mooi blad met uitstraling voor op de salontafel, maar inhou-delijk nauwelijks interessant voor mensen die meer willen weten over de Nederlandse jazzcultuur.

Daartegenover zijn er overigens uitstekende jazzgeschriften over de Nederlandse jazz-cultuur, maar die worden slechts in kleine kring gelezen. Een goed voorbeeld is het perio-diek van het Nederlands Jazz Archief. Alleen abonnementhouders, een aantal bestaande jazzliefhebbers dus, krijgen dit blad toegestuurd en het is niet openbaar te koop. Een naar binnengekeerd periodiek dat nooit nieuw publiek zal bereiken, laat staan binden.

Op het gebied van de geschreven pers wordt het dan ook de hoogste tijd om serieus na te denken over de wijze waarop nieuw publiek aangeboord kan worden. Samenwerking, uitstraling, goede informatievoorziening en toegankelijkheid zijn daarbij de sleutelwoorden. Het periodiek Jazz zou daarin het voortouw kunnen nemen in samenwerking met bijvoor-beeld het Nederlands Jazz Archief en andere jazzinstituten.

Het is in jazzminnend Nederland 5 voor 12. Gelukkig is een (verstandig) deel van de jazz-scene zich dat inmiddels bewust geworden en vindt sinds kort enige theaterproductie en -programmering plaats (Bob Hagens Jazz Impuls en Jazz International Rotterdam van Jack Rothuizen). Die initiatieven verdienen alle lof en dienen vooral gesteund te worden door toenemende bezoekersaantallen waarin de gezamenlijke jazzpers en de jazzinstituten een cruciale rol vervullen!

Reageren? Klik hier.