ZomerJazzFietsTour 2008 wederom zeer succesvol

De tweeëntwintigste editie van de Groningse ZomerJazzFietsTour werd gekenmerkt door een zonovergoten Reitdiepdal, een zeer groot aantal bezoekers en (wederom) een uitmuntende programmering.

door Jacques Los, september 2008

De grote kunst bij dit leukste en interessantste jazzfestival is het plannen van de te bezoeken concerten. In het tijdsbestek van 12.30 uur tot 19.15 uur vinden 27 concerten plaats in de middeleeuwse kerkjes en boerenschuren in het Reitdiepdal. In plaatsjes als Oostum, Franssum, Feerwerd, Frytum, Harkema, enzovoorts. Als er strak gepland en stevig doorgefietst wordt, is het mogelijk vijf optredens mee te maken. In een relaxed tempo komt men dan op vier terecht. Uit de 27 concerten moet dus een selectie worden gemaakt, mede rekening houdend met de te overbruggen afstanden. Helaas vallen dan groepen af, zoals ditmaal Talking Cows, Estafest, Moker en Dooyeweerd-Blom-Vatcher. Misschien is het een overweging waard het festival twee dagen te laten plaats vinden.

In het kerkje van Adorp werd de aftrap verricht door het duo Sean Bergin/Rogério Bicudo. Bergin, saxofonist van Zuid-Afrikaanse origine, is sinds jaren gevestigd in Amsterdam. Hij is één van de meest spraakmakende impromuzikanten van de Amsterdamse scene. Naast het trio San Francisco en de grote formatie M.O.B. (My Own Band) formeerde hij onlangs en zeer succesvol een duo met gitarist Rogério Bicudo. In het intieme kerkje werd door het duo evenzo intieme en melodieuze cross-over muziek geproduceerd. Muziek uit Zuid-Amerika en Zuid-Afrika met prachtige subtiele jazzy solo's door Bergin op tenorsax. Zijn solo's werden schitterend en intens opgebouwd, inclusief beheerst emotionele avant-garde uitschieters. Zijn toon op de sax was rond, helder en warm. Naast het bespelen van de tenorsax bediende Bergin zich ook nog – uiterst charmant – van een (Afrikaanse?) fluit, mandoline en stem. Dat laatse in een kwela uit Durban. Gitarist Bicudo beperkte zich, maar wel zeer bekwaam, tot het begeleiden van Bergins muzikale hoogstandjes.

Circa vijf kilometer verderop – in Oostum – vond de finale plaats van de tienjarige serie 'de avonturen van Toby en Cor met een drummer'. De afgelopen jaren onderzochten saxofonist/klarinettist Tobias Delius en pianist Cor Fuhler op internationaal niveau de (on)mogelijkheden van drummers. De afsluitende drummer van de serie was "het grootste slagwerkicoon van het westelijk halfrond": Han Bennink. De drie heren maakten er een zeer geďnspireerd feestje van. Het resulteerde in improvisatiemuziek van bijzonder hoog niveau. Delius grommend en scheurend en dan weer fluisterzacht op de tenorsax met een 'ouderwets' Coleman Hawkins geluid. Cor Fuhler onverstoorbaar preluderend en hamerend op de toetsen van de vleugel en Han Bennink – als altijd – met grappen en grollen en relevante fratsen (keukendoek over- en voeten op de snare drum enz.) en mokerslagen producerend naast subtiele bossa grooves, opzwepende roffels en ontregelende ritmes. Aldus, een fascinerend muzikaal avontuur.

De volgende stop was het iets noordelijk gelegen Garnwerd. In de kerk speelde het Delta Saxophone Quartet. Het Engelse kwartet werd in 1984 opgericht. Het heeft zich sindsdien toegelegd op hedendaags gecomponeerde muziek van componisten als Steve Reich, Terry Riley, Philip Glass, Gavin Bryars en Louis Andriessen. De vier saxofonisten hebben zich onlangs gestort op het repertoire van Soft Machine. In Garnwerd werden uit dat repertoire enkele stukken gespeeld. De afzonderlijke saxofonisten blijken ook voortreffelijke jazzimprovisatoren te zijn, in het bijzonder altsaxofonist Peter Whyman. Met behulp van galmeffecten blies hij in het laatste nummer van de tweede set een indrukwekkende a-capella solo. Prachtig en beheerst geblazen met toepassing van relevante moderne blaastechnieken, zoals dubbeltonen en flageoletten.

In dezelfde kerk werd de concertreeks afgesloten met een swingend optreden door het trio BraamJoodeVatcher met als gast de relatief onbekende Amerikaanse tenorsaxofonist Marty Krystall. Krystall, woonachtig in Los Angeles, heeft een geweldige staat van dienst achter zich. Hij speelde in rock-, R&B- en jazzgroepen als Charlie Haden's Liberation Orchestra, Van Dyke Parks en Jaco Pastorius' Word Of Mouth Orchestra. Hij maakte platen met Aretha Franklin, Roy Orbison, Frank Zappa, Terence Blanchard en anderen. Zijn samenwerking met de legendarische bassist Buell Neidlinger resulteerde in de cd's 'Krystall Klear And The Buells', 'Buellgrass' en'Thelonious'. Tevens heeft hij zich gespecialiseerd in de muziek van de pianisten Herbie Nichols en Thelonious Monk. Kortom, Krystall is een uiterst bekwame alleskunner.

Het repertoire van het concert bestond dus grotendeels uit stukken van Monk en Nichols. Inderdaad is Krystall een zeer competente saxofonist, met een goede techniek en een fraaie toon. Dat hij zich thuis voelt in meerdere genres is duidelijk te horen: soul, R&B, hardbop en free jazz. Vanuit jazzperspectief gezien is hij een mainstream hardbopper die dat genre actualiseert met vlagen free-jazz fragmenten. Het trio dat zich vooral toelegt op impromuziek – dus enigszins free geöriënteerd – moest dus qua stijlopvatting enigszins terug in de (jazz)tijd. Dat was echter nauwelijks een probleem voor Michiel Braam, Wilbert de Joode en Michael Vatcher. Gedrieën zorgden ze – zowel in solo's als collectief – voor een adequaat samen- en tegenspel met hun Amerikaanse gast.

Met de sfeervolle en swingende dj-act 'Battle Of The 78's' met Swingmaster Sem & Yeah Man (jump & jive en honker-and-screamer-kenner Eddy Determeyer) werd voor de zoveelste keer de succesvolle en aan te raden ZomerJazzFietsTour afgesloten.

Klik hier voor een uitgebreid fotoverslag van de ZomerJazzFietsTour 2008 door Maarten Jan Rieder.