North Sea Jazz Festival 2018

Nog even in de herinnering roepend: in 1976 vond de allereerste editie van het North Sea Jazz Festival (NSJ) plaats in het Nederlands Congresgebouw in Den Haag. Initiator en programmeur Paul Acket boekte driehonderd muzikanten in zes concertzalen met optredens tot in de kleine uurtjes. Het festival werd bezocht door negenduizend bezoekers. Vele jazzlegendes als Sarah Vaughan, Count Basie, Dizzy Gillespie en Stan Getz, Horace Silver, maar ook de recent overleden avant-gardist Cecil Taylor traden op. Louter jazzmuzikanten, vooral uit Amerika. Ook de Nederlandse jazzelite was aanwezig met Willem Breuker, Leo Cuijpers, Hans Dulfer, Mischa Mengelberg en Han Bennink.

tekst & foto's: Louis Obbens

De laatste decennia is het festival uitgegroeid tot een spektakel met vijftien podia, circa dertienhonderd musici en een bezoekersaantal van ongeveer zeventigduizend. Sinds 2006 speelt het NSJ zich in Ahoy Rotterdam af. De criticasters wijzen erop dat het festival leunt op de grote namen uit de genres: pop, soul, blues en wereldmuziek. Deze keer staan The O'Jays, The Roots, Earth, Wind and Fire, Nile Rogers & Chic, N.E.R.D. en Khalid op de grotere podia. Zonder enige twijfel blijft de basis van het festival jazz en moderne, geïmproviseerde muziek. In tegenstelling tot de opvatting van puristen is jazz, meer dan andere muziekstromingen, een kunstuiting die voortdurend uitdaagt, vernieuwt en zich laat bestuiven door andere stijlen. Het NSJ is een festival dat in de breedte programmeert en er ook dit jaar met vlag en wimpel in slaagt om vele genres en subgenres over het voetlicht te brengen. Hieronder een persoonlijke greep.

Vrijdag 13 juli
Als vanouds wemelt het van creativiteit in de Madeira. Pianist Philipp Rüttgers opent met het North Sea Jazz compositieopdracht-project. De jury motiveert de keuze als volgt: 'We zijn onder de indruk van de grote rijkdom aan ideeën en compositiestijl van Rüttgers, die kleurrijk, dynamisch gevarieerd is en ook een interessant ritme heeft.' Het is bedoeling dat de luisteraar wordt meegevoerd naar de illustere sprookjes van Hans Christian Andersen. Rüttgers geeft hier muzikaal vorm aan in een compositie met de titel: 'Twists Of HC Andersen’s Untaped Fairy Tales'. Hij zal optreden met een totaal nieuw kwintet, bestaande uit muzikanten met verschillende achtergronden in jazz, klassiek, improvisatie, elektronische- en Indiase muziek. Aansluitend treedt de winnaar van de prestigieuze Paul Acket Award op. Deze eervolle onderscheiding komt de Sloveense pianiste Kaja Draksler toe. De jury motiveert het als volgt: 'Spannende, krachtige vrije improvisaties in combinatie met technieken uit de hedendaags-gecomponeerde muziek kenmerken de zeer persoonlijke stijl van het Sloveense multitalent'. De legendarische Amerikaanse pianist en componist Carla Bley zal ongetwijfeld gaan onderstrepen waarom de twee laatste albums 'Trios' (ECM, 2013) en 'Andando El Tiempo' (ECM, 2016), met bassist Steve Swallow en saxofonist Andy Sheppard, muzikale parels zijn. Naar verwachting sluit Tord Gustavsen samen met de onvolprezen zangeres Simin Tander op ingetogen en mysterieuze wijze deze topconcerten in de Madeira af. In de Hudson is het ook uitkijken naar Maria Schneider & Ensemble Denada en Carles Lloyd & The Marvels. BadBadNotGood zorgt voor opwinding door hun groovende en soulvolle benadering van jazz. De uitgesproken funky basklanken vormen de basis van intense fusion. Last but not least wordt reikhalzend uitgezien naar de revalatie in de jazz: Dinosaur. Deze Britse groep draagt op imposante wijze bij aan de ontwikkeling van akoestische jazz, in combinatie met elektronica.

Zaterdag 14 juli
Deze dag zal aantonen dat de Britse jazz jong, sprankelend en richtinggevend is. Vijf meer of minder bekende formaties bevolken het grote Darling-podium. Al niet meer weg te denken is het sensationele pianotrio GoGo Penquin uit Manchester met hun enerverende mix van akoestische, elektronische muziek. Zij zullen opzwepende en bedwelmende stukken van hun recente album 'A Humdrum Star' gaan spelen. Sons Of Kemet heeft de laatste tijd vaak op de Nederlandse podia gestaan. Onder leiding van Shabaka Hutchings zal de Darling ontploffen. De stemmen van de zinderende, improviserende saxofoonlijnen en het doordreunende tubaspel van Theon Cross zijn sensationeel. In een jachtige en hitsige sfeer verwijzen zij naar zwarte muziekstijlen. Nieuwkomers uit Engeland zijn de jonge geïnspireerde saxofoniste Nubya Garcia en drummer Moses Boyd. Jazzmeia Horn is de ultieme rising star onder de vocalisten. Zij zal haar diep in de traditie gewortelde jazzopvatting en progressieve, humanistische wereldvisie op imposante wijze en met gevoel benadrukken. Good old Pharoah Sanders gaat waarschijnlijk passioneel aan de haal met het spirituele gedachtengoed van John Coltrane. Misschien wordt Starebaby, de groep van drummer Dan Weiss met de modernisten Ben Monder op gitaar, Craig Taborn en Matt Mitchell op piano en synthesizers en Trevor Dunn op bas de verborgen sensatie.

Zondag 15 juli
Vandaag is het 'Hudson time' met als opening het Mathias Eick Quintet. De trompettist heeft een zeer karakteristiek geluid. Hij zal het publiek betoveren met zijn zuivere en fluwelen trompetstijl. Onder toevoeging van Eicks stem creëert het kwintet sferen of emoties die passen in de persoonlijke levenssfeer van de Noorse trompettist. Ook in de Hudson speelt de all-star formatie met John Scofield, John Medeski, Scott Colley en Jack DeJohnette. In een eerbetoon aan legendarische rock- en popmusici die optraden tijdens het legendarische Woodstock Festival brengen zij hyperactieve jazzsolo's ten gehore, gedrenkt in dreunende backbeats als in een klassieke jamsessie! In het project Levanter rekken Eric Vloeimans, de Syrische klarinettist Kinan Azmeh en pianist Jeroen van Vliet de muzikale grenzen van klassiek, jazz en wereldmuziek op, om deze vervolgens hernieuwd samen te laten smelten. De harmonieuze, complex-gewaagde en zeer avontuurlijke muzikale verkenning van het geniale Vijay Iyer Sextet wordt zeker een van de hoogtepunten van het NSJ. Hierna zal sterdrummer Billy Hart - met Ethan Iverson, de ex-pianist van Bad Plus, en topsaxofonist Joshua Redman in de gelederen - voor een gepaste en opwindende apotheose van North Sea Jazz 2018 moeten gaan zorgen.

Klik hier voor meer informatie over North Sea Jazz 2018.