Jeroen van Vliet en Mete Erker
Unseen Land: muziekschilderij

Beeldende kunst en muziek, er is vaker geprobeerd ze te laten samensmelten. Een nieuwe poging is ondernomen door de Tilburgse jazzmusici Jeroen van Vliet en Mete Erker. Zij maken muziek bij schilderijen van Mattie Schilders, die ze omschrijven als 'improvisatiemuziek met een filmisch karakter'.

Door Rinus van der Heijden, Brabants Dagblad, 26 april 2005

Die muziek is nu vastgelegd op de cd 'Unseen Land', die zondagmiddag 1 mei in muziekpodium Paradox wordt gepresenteerd. De cd is de weergave van een bijzonder project, dat in gang is gezet door de Rijense kunstenaar Mattie Schilders. Naar aanleiding van zijn 25-jarig kunstenaarschap kreeg hij de gelegenheid in de prestigieuze Dokumenta-Halle in het Duitse Kassel een overzichtstentoonstelling in te richten. Hij aanvaardde die opdracht en vatte meteen het plan op de opening te laten opluisteren met muziek die zijn werk kon versterken. En omdat Schilders een groot liefhebber is van jazz, richtte hij zich tot pianist/componist Jeroen van Vliet, die op zijn beurt vriend en collega, saxofonist Mete Erker benaderde. Daarmee kreeg Schilders' idee vaste vorm. Op 1 oktober vorig jaar werd de expositie in de Kunst-Halle in het Duitse Kassel geopend en ging de muziek in première. Nu is zij gedocumenteerd op een prachtige cd, die de titel 'Unseen Land' meekreeg. Niet helemaal toevallig gekozen, want Mattie Schilders schildert landschappen, niet te definiëren oer-omgevingen. Onbekend of nog niet gezien land, zo zou je ze kunnen noemen.

Verdwijnen
Het werk van Mattie is landschappelijk en abstract tegelijk", legt Jeroen van Vliet uit. "Omdat er geen sprake is van figuratieve elementen, kun je erin verdwijnen. Bij onze muziek is dat ook zo. We probeerden aanvankelijk een bepaald schilderij van Mattie voor ogen te nemen en daar dan muziek bij te schrijven. Dat ging niet. Daarom hebben we muziek gecomponeerd die past bij het totale werk van Mattie. Bovendien hoef je niet aan het werk van de schilder te denken, maar kun je ook zijn persoon als uitgangspunt nemen. Bij Mattie past dan geen hard-rock."
Alle composities op 'Unseen Land' zijn beeldend, vindt saxofonist Mete Erker. "Elk stuk heeft een eigen, sterk gevoel. Bovendien hebben ze alle de vrijheid in zich er iets mee te doen, improviseren bijvoorbeeld. Tijdens het concert in Kassel klonk de muziek anders dan op de cd, omdat je met een cd andere bedoelingen hebt dan tijdens een live-concert." "'Unseen Land' is in de Tafelbergstudio in Tilburg opgenomen. Dan wordt muziek anders, dan ga je sturen en het totaal in elkaar zetten. Je bent dan sturend aan het schilderen en zo wordt een cd een geluidsschilderij", zeggen Jeroen van Vliet en Mete Erker. Tweemaal speelde het duo deze speciaal gecomponeerde muziek tijdens concerten. In Duitsland en begin deze maand in het museum J. v.d. Togt in Amstelveen, waar de Nederlandse première van Schilders' jubileumtentoonstelling plaatsvond. Maar die tweemaal moet als het aan de Tilburgers ligt, een veelvoud worden. "We willen als duo door."

Huisconcerten
"We hebben in Mattie's huis als probeersel huisconcerten gedaan. Daarbij was sprake van een heel speciale sfeer. Er waren mensen die jazz niet kenden en zelfs de combinatie piano-saxofoon niet. Nu stonden ze met hun neus bovenop de muziek, hoorden voor het eerst hoe een tenorsax klinkt. De mensen hoorden, zagen en voelden de muziek. Door de enthousiaste reacties willen we met huisconcerten doorgaan. Het is - net als in de klassieke muziek, waar huisconcerten een fenomeen zijn - een andere manier om naar mensen toe te gaan."

Meer weten?