Stomp onthult rijkdom der ritmen

Alles is ritme. Dat is natuurlijk een waarheid als een koe, maar het Engelse gezelschap Stomp drukt je weer eens op een indrukwekkende wijze met je neus op de feiten.

Door Eddy Determeyer, 10 juni 2004

In de straten en parken van Brighton ontwikkelde een club jonge dansers, percussionisten en komedianten zich in de zomer van 1991 tot een ensemble van wisselende omvang dat herontdekte, oeroude slagwerkpatronen uit Afrika, Azië en de Amerika’s mengt met hedendaagse grooves van uiteenlopende herkomst. Misschien is dat nog wel het meest imponerende aan hun voorstelling: dat deze jongelui een brug hebben geslagen tussen de Afrikaanse kraal van de prehistorie en het asfalt van de hedendaagse multi-culturele metropool. Dat houdt overigens niet in, dat de productie politieke of etnomuzikale pretenties heeft. "Als er al een boodschap is", zegt mede-oprichter Steve McNicholas, die in de show de schlemiel speelt, "dan is het, dat je iets kan maken van niets. Wanneer je afval, huishoudelijke spullen en industriële voorwerpen gebruikt, snijd je daarmee automatisch het vraagstuk van verkwisting aan en het idee van hogere en lagere cultuur. Oftewel: je hoeft helemaal geen cello of drumkit te kopen om muziek te kunnen maken."

Muziek
De show wordt gebracht met een tomeloze inzet en een precisie waar je niet goed van wordt. 'Echte' trommels gebruiken de Engelsen niet. Die zien meer in plastic waterreservoirs, Zippo-aanstekers of kranten. En dan is het niet een kwestie van daar vervolgens zoveel mogelijk gesynchroniseerde herrie mee te produceren. Daar wordt door middel van dynamische verfijning en een ver doorgevoerde taakverdeling Muziek mee gecreëerd. Daarbij blijken de Stompers een verbluffende techniek te hebben ontwikkeld. Speel maar eens met z'n vieren op 'gestemde' watercontainers en laat je instrumenten een fractie van een seconde vrij zweven voor de basslag. Je kunt je niet aan de indruk onttrekken dat hier niet slechts sprake is van honderden uren oefening. Ook een meedogenloze regisseur heeft er zijn stempel opgedrukt. Een doeltreffende, flitsende choreografie, individuele acrobatische hoogstandjes en slapstick-elementen zorgen voor extra reliëf en een relativerende glimlach.

Colaflesje
Stomp laat op een intelligente en authentieke manier horen en zien, wat voor 'n rijkdom aan ritmen de wereld te bieden heeft. Ook in de – schaarse – momenten dat het stil was op het podium bleven je tenen de groove voelen. Na afloop bleek dat het Stompgevoel blijvend is. In de foyer ontlokte een donker meisje met haar colaflesje ritmen aan de leuning. Aan de andere kant van de ruimte zette een grijze zestiger er met een wikkel van een worstje een clave-patroon onder.

Stomp is te zien in De Oosterpoort in Groningen (8-13 juni), het Zaantheater in Zaandam (15-20 juni), het Scheldetheater in Terneuzen (22-27 juni) en de Stadsschouwburg in Eindhoven (29 juni-4 juli).