Draai om je oren
Jazz en meer - Artikel



home  
    
    
 

Artie Shaw

Necrologie jazzgigant Artie Shaw

Artie Shaw is overleden. De klarinettist, bigbandleider, componist en showbusiness-persoonlijkheid tegen wil en dank stierf op donderdag 30 december 2004 in zijn woning te Los Angeles. Hij was 94 jaar. Shaw beschikte vrijwel zijn leven lang over een ijzeren constitutie, maar eerder dit jaar begon zijn gezondheid toch te wensen over te laten.

door Jeroen de Valk, januari 2005

Shaw had een opmerkelijk leven achter de rug. En niet alleen dankzij zijn muziek en zijn - door de roddelpers breed uitgemeten - bonte privé-leven. Opvallend was ook, dat hij in 1954 zijn klarinet definitief aan de wilgen hing en zijn orkest ophief. Hij zou nog maar zelden op het podium stappen; als hij in het openbaar verscheen, was het als dirigent, componist en spreker bij discussies over de jazzgeschiedenis. In die geschiedenis had hij immers een essentiële rol gespeeld.

Ga maar na: hij behoorde tot de eerste blanke bandleiders die gekleurde artiesten inhuurden. Roy Eldridge, Billie Holiday en Hank Jones werkten met hem toen 'gemengde' orkesten nog taboe waren. Hij experimenteerde met strijkers toen dat in de jazz nog ongebruikelijk was. Hij schreef composities en arrangementen die ook onder klassieke collega's bewondering afdwongen. Hij verdrong bijna Benny Goodman als king of swing, dankzij hits als 'Begin The Beguine'.

En toen gooide hij dat allemaal weg. De hysterische jongeren die hem bewonderden vond hij "een stelletje idioten". Zijn hits waren blokken aan zijn been, aangezien hij die avond aan avond werd geacht te herhalen, terwijl hij artistiek gezien al weer decennia verder was. Zijn huwelijken - met onder anderen Ava Gardner, Lana Turner en andere seks-symbolen - waren vergissingen die maar snel vergeten moesten worden. De belangstelling van de roddelpers kon hem gestolen worden. Het door het land reizen met zijn orkest werd te afmattend. Het op peil houden van zijn fabelachtige klarinettechniek zag hij ook al als een dagelijkse bezoeking.

Dus trok hij zich terug, en concentreerde hij zich op zijn hobby's: vissen en vooral romans schrijven. Begin jaren vijftig had hij nog in een kleine bezetting laten horen hoe briljant hij ook naoorlogse, 'moderne' jazz kon spelen op de klarinet. Maar daarna vond hij het mooi geweest. Wel kwam hij nog geregeld opdraven als spreker en componist. Ook de pers stond hij tot enkele maanden terug nog welwillend te woord; zolang het maar over muziek ging. Arthur Arshawsky - zoals hij eigenlijk heette - publiceerde in latere jaren onder meer de met gortdroge humor genoteerde autobiografie 'The Trouble With Cinderella' en een roman met de wonderlijke titel 'I Love You, I Hate You, Drop Dead'.

Foto: Michael Romanos