Draai om je oren
Jazz en meer - Artikel



home  
    
    
 

Percussieinstrumenten

CajónDe Cajón komt oorspronkelijk uit het Peru van de 19e eeuw. In de jaren '70 werd de cajón geďntroduceerd als ritme-instrument in Spanje Dit instrument wordt tegenwoordig vooral gebruikt als percussie-instrument bij Flamenco muziek. De cajón is geheel van hout gemaakt. Het voorblad van de Cajón bestaat uit dun (±3 mm) triplex en fungeert als trommelvel. De bovenste hoeken van het voorblad zijn niet vastgeschroefd zodat deze los kunnen resoneren. Aan de achterkant van de Cajón zit een rond klankgat. De speler zit op de cajón en slaat er met zijn handen op de voorkant en soms ook op de zijkanten.



Bongó'sDe Bongó's zijn kleine trommels oorspronkelijk afkomstig uit Cuba, waar ze werden gebruikt in de Son muziek. Ze hadden met name een hoofdrol in de Changuí.De kleine trommel heet Macho en de grote heet Hembra. De metalen rand, die het extreem strak gespannen vel op z'n plaats houdt, zit een stuk lager dan het vel, zodat de speler niet met z'n vingers op de rand slaat.Je kunt verschillende klanken en toonhoogtes uit een bongó halen, door het vel in het midden of aan de rand, met de vingerstoppen of de met vlakke hand aan te slaan.



CongaDe Conga is afkomstig van de Bantoestam uit de Congostreek. De slaven uit deze streek namen dit instrument mee naar Cuba. Van daaruit kwam het rond 1930 in de VS terecht en werd één van de populairste percussie instrumenten in de huidige muziek. De Conga werd oorspronkelijk gemaakt van een uitgeholde boomstam waar huid op bespannen werd. Tegenwoordig worden ze ook wel van kunststof gemaakt. Het vel van de conga is van rund.





TimbalesDe Timbales zijn cubaanse trommels die paarsgewijze worden bespeeld en afstammen van de westerse pauken. Ze werden begin vorige eeuw gebruikt in de cubaanse danzónes.Hun klank is lager dan die van de bongo's maar hoger dan de conga's.Timbales zijn twee aan elkaar vastzittende, ondiepe trommels zonder ondervel die op een statief zijn bevestigd. De kleine trommel heet Macho en de grote heet Hembra. Timbales worden normaal bespeeld met dunne houten stokken en geven een metaalachtig scherp geluid. De timbales worden bespeeld zowel op het vel als op de zijkant, de ‘cascara’ van de trommel. Een vast onderdeel van de timbales zijn de campana’s of koebellen.



UduDe Udu drum komt oorspronkelijk uit Nigeria, waar de Ibo en Hausa stam deze ‘muziekpotten’ maken. Udu betekent pot in de Ibo taal. Eigenlijk zijn Udu’s waterpotten, waarbij men door toeval ontdekte dat door het maken van een rond gat in de zijwand, het als een instrument gebruikt kon worden. De muziekpotten worden vooral gebruikt bij religieuze en culturele ceremonies. Behalve het feit dat Udu’s er mooi uitzien hebben ze een schitterend geluid dat een beetje doet denken aan de Indiase Tabla. De Udu wordt bespeeld door met de handpalm op één van de twee openingen te slaan en de andere opening meer of minder af te dekken. In combinatie met tikken, slaan, wrijven en ‘slappen’ met de vingers of handpalmen op de ‘Body’ van de Udu ontstaat er een gevarieerd ritmisch geluid. Vooral de diepe bastoon is typerend voor de Udu.



GuiroDe Guiro is een uit Cuba afkomstig percussie instrument gemaakt van een kalebas waar gleufjes in gemaakt zijn.Over de ribbeltjes wordt geschraapt met een houten stokje. Het instrument wordt veel in salsa, maar ook in allerlei andere muzieksoorten gebruikt.









DjembéDe Djembé wordt met twee handen bespeeld, Deze bekendste Afrikaanse trommel is gemaakt van hout en wordt met een geitenvel bespannen. De djembé is zeer populair en inmiddels algemeen bekend over de hele wereld. Werd oorspronkelijk voornamelijk in West Afrika gespeeld bespeeld. Komt voor in Senegal, Marokko, Guinee, Burkina Faso, Gambia, Ghana en Kenia.








SabarDe Sabar Hét instrument in Senegal. Bestaat al eeuwen en wordt tot op de dag van vandaag bespeeld. De oude ritmen worden alleen van vader op zoon doorgegeven. Zijn immer uniek. Alleen de griots (minstrelen die vroeger het nieuws verkondigden aan het hof) bespeelden deze trommels. Heden worden deze ritmen nog steeds gespeeld tijdens doopplechtigheden, begrafenissen, oogstfeesten en andere ceremonies. De trommels worden gemaakt van hout en worden met geitenvel bespannen. Ze komen voor in 5 verschillende maten en hoogten. De drums worden bespeeld met de linkerhand en in de rechterhand met een stokje.



TamaDe Tama oftewel de ‘Talking Drum’ is afkomstig uit Senegal en wordt geplaatst onder de oksel en bespeeld met één hand en in de andere hand een z.g. baguette. Het is een zandloperachtige vorm, gemaakt van speciaal hout en aan weerskanten afgedicht en bespannen door leguanenhuid. Langs de tama zijn koorden gespannen die bij afklemmen hogere tonen veroorzaken. De tama is een traditioneel instrument vooral bespeeld in de Walo, een streek in de buurt van St.Louis. De tama wordt in groepsverband gespeeld bij bijzondere gelegenheden zoals feesten, trouwerijen en worstelwedstrijden. Tot op de dag van vandaag is de tama ook het instrument om boodschappen zoals geboorte, overlijden of oproep tot bijeenkomst over te brengen van het ene dorp naar het andere.



WaterdrumsDe Waterdrums zijn kalebassen, waarbij een kleine kalebas omgekeerd in het water ligt in een grotere. De verschillende maten van de kalebassen bepalen de toonhoogtes. De drums klinken zeer afrikaans en worden vooral gebruikt ter begeleiding van zang, maar ook in combinatie met andere zacht klinkende instrumenten.









ClavesClaves zijn twee houten stokjes die gebruikt worden om het clave patroon te spelen.Één stokje ligt in de palm van de ene hand en wordt met de andere bespeeld.










BougarabouBougarabou (Drumix!) Zijn 4 houten trommels met geitenvel bespannen. Staan op rij in een standaard en worden met beide handen bespeeld. Gecompliceerde techniek. Elke trommel heeft een eigen klank. Afkomstig uit Zuid Senegal of wel de Casamance (onder Gambia). Ook deze trommels hebben een traditionele achtergrond zij werden vooral gebruikt bij oogstceremonies.





Door Cees van de Ven (met dank aan Tam Tam), wordt vervolgd.