Moers Festival 2006 Deel 2

Een festivalverslag in woord en beeld door Ken Vos, september 2006 (klik op de foto's voor een groter formaat)

Zondag 4 juni

United Women's Orchestra
Een solide, moderne big band met zo'n naam impliceert alleen vrouwelijke leden, maar de verrassing zat toch in het enige mannelijk lid. Het arrangeerwerk is leuk, maar het solo-werk is niet geweldig. Een onverwacht Nederlandse bijdrage is die van zangeres Ineke van Doorn, die ondanks haar precieze articulatie echter in de schaduw wordt gezet door het enige mannelijke bandlid, de flamboyante zanger Michael Schlieff. Een van de leuke showelementen was de act met twee microfoons; met één in elk van zijn handen creëert hij daarmee instant panning-effecten. Zijn uitstekende timing, flexibele tenor en vlotte podiumpresentie maken hem tot een van de beste vocalisten die ik het laatste jaar heb gehoord.

Pop Ivan
Deze Hongaarse band maakt alternatieve rock met een beetje improvisatie, nogal druk, met af en toe topzware arrangementen. De bezetting, een gitaartrio met vier blazers, wordt vrijwel altijd in zijn geheel gebruikt. Af en toe lijken die arrangementen zo uit de jaren tachtig gekomen, compleet met de ietwat grove blaaspartijen en het Zappaesque gitaarwerk. De teksten lijken somber en op zijn minst van enig filosofisch belang, maar helaas ben ik de Hongaarse taal niet machtig. Er wordt driftig gerefereerd aan de politiek in de geprojecteerde kunstzinnige en satirische videobeelden waarin de ietwat sombere volksaard van de Hongaren goed tot zijn recht komt.

Molvær/Laswell/Aarset/Drake/Dieng
Alweer een Noorse afvaardiging, die vanwege de bezetting toch meer dan gemiddelde verwachtingen wekt. De Noren, trompettist Molvær en gitarist Aarset, cijferen zich op het podium een beetje weg tegenover de expressieve Amerikanen en de Senegalese slag-werker. Basgitarist Laswell drukt gaandeweg steeds meer zijn stempel op het groeps-geluid dat tijdens het optreden ook steeds meer op een cd-dubproductie van Laswell gaat lijken. Het klinkt met die superlage, voortkabbelende baspartijen allemaal zó cool dat de spanningsopbouw soms geheel verdwenen lijkt. Percussionist Ayib Dieng blijft ook meestal in zijn begeleidende rol op de achtergrond hangen. Het tegengif komt van het prachtig relativerend slagwerk van Hamid Drake, die bewijst een van de beste drummers ter wereld te zijn. Vlijmscherpe syncopen en weergaloze breaks van een uitstekend gestemde drumset maakten van dit concert iets bijzonders.

Jamie Lidell & Gonzales
De beschrijving in het programmaboekje maakt benieuwd; voor het eerst spelen de Britse elektro-sleutelaar Lidell en de Canadese toetsenist/producer Gonzales samen op een podium. Lidell is niet alleen een handige man achter de computerknoppen volgens het motto 'beter goed gejat dan slecht bedacht', maar vooral ook een bijzonder expressieve soulzanger die gemakkelijk het publiek voor zich wint. Gonzales blijft een beetje in de schaduw van Lidell hangen, vooral omdat niet altijd duidelijk is welk aandeel van de pop-perige grooves ieder heeft.

Matana Roberts
Deze altsaxofoniste maakt muziek in de beste traditie van de AACM, gebaseerd op een 'work in progress', Coincoin, genoemd naar de zwarte vrouwelijke hoofdpersoon wier biografische hoogtepunten de muziek van Roberts aansturen. Coincoin werd van slaven-kind grootgrondbezitster in het 19e- en 20e-eeuwse zuiden van de Verenigde Staten, dus aanknopingspunten genoeg voor muzikaal-historische verwijzingen. Roberts, nu werkend vanuit New York, slaagt daar uitstekend in en toont zich een waardig opvolgster van de Art Ensemble Of Chicago en Henry Threadgill, die eveneens ragtime en Jelly Roll Morton wisten in te lijven in een nieuwe jazz die bewust is van zijn wordingsgeschiedenis. Tech-nisch gezien spelen ook haar medespelers Jason Palmer (trompet), Shoko Nagai (piano), Edward Perez (bas) en Kendrick Scott (drums) trouwens nieuwe akoestische jazz van de bovenste plank.

Balkan Beat Box
Onder deze vlotte naam wordt enigszins voorspelbare dansmuziek met raps gespeeld, die zich onderscheidt door de video's en de culturele thematiek. Er zijn twee traditionele Bulgaarse zangeressen in de band, maar die lijken er met de haren bijgesleept te zijn.
Ze hebben hebben inhoudelijk ongeveer dezelfde functie als de videobeelden die Oost-Europese getto's en verdwaald lijkende orthodoxe joden in Israël en New York laten zien. Zowel in de Verenigde Staten als in Europa zelf is Oost-Europa nog steeds een beetje onontdekt gebied. Uiteraard – politiek correct is het allemaal wel - is er ook aandacht voor het lot van de Palestijnen in bezet gebied. Het is alsof de Amerikaans-Israëlische bandleiders willen zeggen dat vervreemding voorwaarde is voor multiculturaliteit. In ieder geval is de muziek, inclusief van wat collageachtige klezmer- en zigeunerelementen helemaal niet zo vervreemdend en sluit die naadloos aan op de popesthetiek van MTV.

Maandag 5 juni

Cologne Contemporary Jazz Orchestra
Interessant, maar niet altijd even geslaagd is de poging van Axel Knappmeyer om het repertoire van de trash/death-metalband Slayer voor een big band te bewerken. Het resultaat is af en toe hilarisch, dan weer indrukwekkend en spannend, maar tenslotte ook iets te afstandelijk. Aan gitarist Norbert Scholly de moeilijke taak om de rol van Kerry King op zich te nemen. Tijdens het concert geeft Knappmeyer in heldere bewoordingen nog even aan dat ondanks de absurde songtitels en de vreemde aankleding Slayer in zijn crypto-ironische benadering iets authentieks heeft. Met zijn arrangementen op de ont-wapenend herkenbare thema's weet Knappmeyer mij ook bijna te overtuigen, maar de combinatie van clean big bandgeluid en precies gitaarwerk maakt de muziek toch weer afstandelijk.

Stefan Bauer
Aangename, solide postbop van deze van oorsprong Duitse vibrafonist/marimbaspeler, die een tribuut bracht aan de eerder dit jaar overleden vibrafonist Christof Eidens die in Moers woonde. Open klinkende, melodieuze akoestische jazz speelt het kwintet van de nu in Canada woonachtige Bauer. Voor een lichte klankkleur zorgt de combinatie met zange-res Michal Cohen en saxofonist Chris Bacas. De bekendsten van de groep, drummer Ted Poor en bassist Ugonna Okegwo, zorgden met de leider voor een typische jazzswing, die niet al te vaak in dit weekend te horen was.

Scorch Thing
Scorch Thing is een samenvoeging van de trio's Scorch en The Thing, die met dezelfde compacte ritmesectie spelen: Ingebrugt Håker Flaten (bas) en Paal Nilssen-Love (drums). De Finse gitarist Raoul Björkenheim (Scorch) is de man van de grote kleurtoetsen, terwijl baritonsaxofonist Mats Gustafsson (The Thing) met zijn zwart-wit gescheur de frontale aanval kiest. Een beetje als Brötzmann inderdaad, zoals het programmaboek meldt, maar dan wel een stuk opener. Het is kleurrijke punk-free jazz waar je energie van krijgt. Stevige klappen en harde uithalen bepalen het karakter van deze muziek, maar de band-leden weten onderwijl wel wat dynamiek is. Verfrissend en louterend, hoewel Björkenheim en Gustafsson elkaar niet bepaald blindelings weten te vinden.

Susanna & The Magical Orchestra met gast Arve Henriksen
De nog erg jonge zangeres Susanna Wallumroed lijkt voorlopig maar één truc te be-heersen, in laag tempo mysterieus voor zich uitstaren en zich te concentreren op zeer kleine dynamische variaties in haar zuchtende gezang. De synthesizer van Jaga Jazzist-toetsenist Morten Ovenild, hier bescheiden The Magical Orchestra geheten, creëert daarbij typisch Scandinavische soundscapes. Het statische karakter van de muziek wordt nog eens versterkt door Wallumroeds neiging om zich nauwelijks te bewegen op het podium. Henriksen was ook nu als artist in residence toegevoegd. Zijn speciale effecten passen uitstekend bij de zangeres, maar doordat hij evenals Ovenild de zangeres eerder ondersteunt dan uitdaagt, krijgt de muziek een uitzonderlijk week karakter.

Gemist!
Inmiddels was het programma meer dan een uur uitgelopen, zodat om de laatste trein naar het westen te halen, een veelbvelovende optreden van de zieke Dewey Redman gemist werd. Dat het mijn laatste kans was om hem te horen, bleek pas in augustus. Jammer, jammer!