Jazz op het Dak 2008

De zesde editie van VPRO's Jazz op het Dak was wederom avontuurlijk en veelzijdig. Het programma bood een internationaal overzicht van interessante muziek, die zich niet alleen tot jazz beperkte; er was ook ruimte voor wereldmuziek en cross-over. Niet alleen op het dak van Nemo was er muziek te horen, maar ook op een tweetal locaties in de buurt. In het Bimhuis was er een feestelijke afsluiting op beide dagen.

door Eric van Rees, juli 2008

Op vrijdag 4 juli schijnt de zon en is het uitzicht vanaf Nemo in Amsterdam adembenemend mooi. Kortom, een perfecte locatie voor een jazzfestival. Naast het hoofdpodium mag het trio Strikat de bezoekers verwelkomen. Hun vrolijke zigeunermuziek zit goed in elkaar, maar wordt na een tijdje toch wat eenvormig. En waarom staat deze band niet gewoon op het podium?

Experimenteel is het optreden van de Low Frequency Tuba Band, een internationaal gezelschap dat bestaat uit vier tubaspelers met een drummer. Ze brengen stukken van Zappa en Hendrix, naast eigen werk. Veelbelovend wordt er begonnen met Zappa's 'Pygmy Twylyte', van de klassieker 'Roxy And Elsewhere' uit 1974. Na wat minder gemakkelijk klinkende, eigen stukken weet de band het publiek te bespelen met een aantal Hendrix-klassiekers, maar het optreden kent teveel pauzes tussen de nummers om te blijven boeien tot het einde.

Hoe het ook kan laat de uitsmijter van de eerste avond zien: Stefano di Battista. Deze Italiaanse saxofonist haalt alles uit de kast met een virtuoze band die er zin in heeft en een stevige set groovejazz neerzet. Behalve met technisch knap spel weet vooral trompettist Fabrizio Bosso te imponeren met een stel knappe solo's. En dan is er nog een ritmesectie van drums en hammondorgel die als één man functioneren door moeiteloos vertragen en versnellen. De 'Sopranos'-achtige presentatie van Battista zelf mag er ook zijn. Quasi-serieus kondigt hij een stuk in vijfkwarts maatsoort aan, "because every serious band has a song in 5/4".

De avond wordt sfeervol afgesloten in het Bimhuis met de Paul Berner Band, een drumloos kwartet met als sterspeler Michael Moore. Lome, filmische Americana die weinig met jazz te maken heeft op het eerste gehoor. Denk aan Norah Jones, Bill Frisell en Daniel Lanois en je komt aardig in de buurt van hoe dit kwartet klinkt. Verrassend klinkt de muziek niet, maar wel bijzonder aangenaam, zeker met de gordijnen open, zodat het publiek van een mooi uitzicht op Amsterdam kan genieten. Het ingetogen spel van Moore komt in deze bezetting perfect tot zijn recht, al mogen de bijdragen van de rest van de band er ook zijn. Al met al een prima afsluiting van de eerste festivalavond.

Het weer laat op de tweede dag te wensen over en een flinke bui is dan ook de reden dat deze recensent het optreden van Jeroen van Vliet moet laten schieten. Op het hoofdpodium heeft de eerste band daar onderdak gezocht op het overdekte terras van Nemo, wat een intiem optreden oplevert, aangezien de ruimte daar erg beperkt is. Met zes man sterk zorgt het Carlama Orkestar daar voor een vrolijk begin van de avond; het krijgt moeiteloos het aanwezige publiek mee met hun feestelijke Balkan-klanken met veel drumondersteuning. De band loopt al spelend naar het podium, waar het optreden wordt afgesloten.

Voor muzikale veelvraten is de set van het Duitse trio [em] een must. Hun muziek schiet werkelijk alle kanten op, van klassiek tot free jazz, en het lijkt soms wel of je een jazztrio Beefheart's 'Trout Mask Replica' hoort spelen. Vaak is de hoofdrol weggelegd voor Michael Wollny, die meer ideeën heeft dan er in één compositie passen. Dat laatste is dan ook meteen het enige manco aan het trio: het songmateriaal. Dat blijft soms wat achter bij de fenomenale verrichtingen van de afzonderlijke muzikanten. Het publiek vindt het allemaal prachtig en het eerste hoogtepunt is een feit.

De complexe melodielijnen die Stefan Lievestro geschreven heeft voor Nils Wogram vormen de grootste hindernis in het nieuwe materiaal voor zijn band The Gairloch Session. Na een aantal drukke stukken gaat het tempo omlaag en is het diezelfde Wogram die indruk maakt. Goede muziek hoeft niet altijd moeilijk te zijn, zo blijkt maar weer.

De afsluiting van de avond in het Bimhuis wordt verzorgd door Bernie's Lounge. Deze Amsterdamse feestband krijgt in no-time het hele Bimhuis aan het dansen. Muzikaal brengt de band een mix van allerlei soorten feestmuziek (Afrikaans, Zuid-Amerikaans, Balkan, you name it), gebracht met spetterende blazerarrangementen en een strakke ritmesectie. Het hoogtepunt is tevens het enige rustpunt in de set, een intiem Portugees (?) liefdesliedje, slechts begeleid door gitaar. Feesten kunnen ze wel, nu nog wat meer lucht tussen het geweld en dan is het tijd voor North Sea Jazz.

Klik hier voor een fotoverslag van dit festival door Maarten Jan Rieder.