Jazz Middelheim 2008 Part 1

Een festivalverslag in woord en beeld door Tony Daenen.
Donderdag 14 augustus 2008, Park Den Brandt, Antwerpen.

Jazz Middelheim is alive 'n' kickin'. Maanden geleden was er twijfel over de toekomst van dit festival, maar gezond verstand heeft gewonnen. De productie en de programmering is toevertrouwd aan de organisatie van Gent Jazz festival (het vroegere Blue Note Records Festival). En dat is een goede zaak. Bertrand Flamang en zijn équipe, die van Gent Jazz een succesformule gecreëerd hebben, bewijzen hier al direct, met een prachtig programma, wat een jazzfestival interessant maakt. Dankzij de perfecte organisatie en de juiste keuze van groepen belooft dit programma zelfs de diehard jazzfan te overtuigen! Dus op naar de 27ste editie in het wondermooie Park Den Brandt in Antwerpen.

Het Charles Lloyd Quartet mocht de eerste noot blazen op Middelheim. Lloyd (Memphis, 1938) maakte in de jaren zestig furore. Hij was musical director van Chico Hamiltons groep. Na een omweg via Cannonball Adderley stichtte hij zijn eerste kwartet met niemand minder dan Keith Jarrett, Ron MacClure en Jack DeJohnette. Internationaal succes gegarandeerd. Zij waren zelfs de eerste jazzgroep die in Rusland concerten gaf. Er is na John Coltrane geen enkele tenorist geweest die zo spiritueel uit de hoek komt als Lloyd.

Hier trad hij aan met Jason Moran, Reuben Rogers en Eric Harland. Een droomviertal dat binnen de huidige jazzscene furore maakt. Lloyd weet zijn groepen te kiezen, net zoals in de sixties. Met Eric Harland (drums) en Zakir Hussain (tabla) maakte hij recentelijk nog het mooie 'Sangam'. "Music is a healing force" en "It can touch the heart directly" dixit Charles Lloyd. En dat deed hij vandaag ook met verve. Regelmatig ging hij erbij zitten en luisterde dan aandachtig hoe zijn kornuiten met subtiel spel, vooral van Moran en Harland, de spirituele hoogten opzochten. Lloyd speelde ook op de tarogato, een klarinet-uitziend instrument uit middeleeuws Hongarije, maar met een sopraansax-achtige sound. Echt iets voor Lloyd. Dit prachtig concert werd dan ook met een staande ovatie beloond.

Daarna volgde onze eigen Dré Pallemaerts met zijn Pan Harmonie. De drummer bracht vorig jaar de gelijknamige cd uit, zijn eerste als leider, met dezelfde internationale muzikanten die ook hier vandaag optraden: pianist Bill Carrothers, trompettist Stéphane Belmondo en Fendertovenaar Jozef Dumoulin. Mark Turner (sax) was niet komen opdagen, maar Stéphane Belmondo had zijn broer Lionel meegebracht op sax en fluit. En dat was zeker geen kwaliteitsverlies, integendeel! Allen gerenommeerde solisten, waarvan sommige critici, bij de uitgifte van de cd, in bepaalde stukken toch het samenspel misten. Desalnietemin scoort Pallemaerts internationaal zeer goed. Hij ontving de Klaraprijs 2007 voor de cd en werd in Frankrijk lovend onthaald met prijzen. Onlangs op Gent Jazz ontving hij de prijs Django d'Or voor 'gevestigde waarde'. Hij is bovendien lesgever aan het Conservatoire Nationale Supérieur de Musique in Parijs. Alsjeblieft!

Terug naar het concert: Pallemaerts cijferde zich hier als drummer volledig weg; zonder op de voorgrond te treden stuurde hij zijn mannen alert aan, geen bas aanwezig welteverstaan. Carrothers en Dumoulin speelden zeer subtiel en combineerden goed. En de gebroeders Belmondo hoefden elkaar maar in de ogen te kijken om harmonie en swing te voelen.

De eerste dag werd afgesloten met een andere legende: Pharoah Sanders. Toen Sanders (1940) in 1961 in de Village Gate in New York een gig speelde, zat John Coltrane in het publiek. Coltrane voelde de synergie en al snel musiceerden de tenoren tezamen. Meerdere lp's werden gemaakt, bijvoorbeeld het bekende 'Ascension' in 1965. In de latere Coltrane tijd, was het free jazz alom, tot anarchie toe! Na Coltrane's dood in 1967 ging Sanders iets meer toegankelijke muziek spelen, zonder de intensiteit en spiritualiteit van Coltrane's tijd te verloochenen. Hij speelde ook nog een tijdje met Alice Coltrane (Johns weduwe). Albert Ayler beschreef de tenoren van toen eens mooi in de volgende woorden: "Trane was the Father, Pharoah was the Son, I was the Holy Ghost".

Sinds die tijd toert hij met zijn eigen combo. Zijn sterkte is dat hij moeiteloos van free jazz naar mainstream kan gaan, iets dat hij gedurende zijn carrière in al zijn facetten demonstreerde. Sanders trad in Middelheim aan met William Henderson (piano), Nat Reeves (bas) en Joe Farnsworth (drums). De toon werd door Sanders onmiddellijk gezet: een ode aan zijn oude vriend John Coltrane met de opener 'My Favourite Things', gevolgd door het wondermooie 'Naima'. De man heeft nog steeds een prachtige sound: diep en vol, zoals de tenoren van de zestiger jaren die de wereld in vervoering brachten. Sanders was in zijn nopjes, er konden op het einde zelfs danspasjes van af.

Klik hier voor een fotoverslag van deze eerste dag van Jazz Middelheim.