Gent Jazz Festival 2008 Zaterdag 12 juli

Een festivalverslag in woord en beeld door Maarten van de Ven en Cees van de Ven.
10 t/m 20 juli 2008, De Bijloke, Gent.

Dag drie, mijn vuurdoop bij Gent Jazz, was er een om niet snel te vergeten. De relaxte sfeer op het festivalterrein, een intrigerende line-up en de niet-storende drukte maakte duidelijk dat Gent met dit festival inderdaad een uniek evenement binnen zijn stadsmuren heeft. Met Duvels in grote plastic bekers, een goed gesorteerd cd-shopje en een openlucht terras met puike dj en prima catering, inclusief - jawel - patates frites.

De dag werd voortvarend geopend door het sextet van Amina Figarova. Deze in de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe geboren en nu in Rotterdam woonachtige pianiste zette dan weliswaar niet een wereldschokkende set neer; evengoed viel er voor de liefhebbers genoeg te genieten, al was het maar vanwege de opvallende melodielijnen en ritmische variatie.

Ze heeft de beschikking over een aantal door de wol geverfde muzikanten. Het charisma van alleskunner Chris Strik straalde van het podium af. Zijn rapport met bassist Jeroen Vierdag was voortreffelijk, bijna telepathisch van aard. Zijn brusheswerk - zacht klinkend, maar zeer actief en spannend - imponerend. Bart Plateau creëerde met zijn lieflijke fluitspel aparte en bijzonder fraaie harmonieën met collega-blazers Nico Schepers (trompet) en Kurt Van Herck (tenorsax). Een blazerssectie die überhaupt uitmuntte in samenspel, precieze stops en verrassende accenten.

Figarova bleek een zelfverzekerde pianiste, die krachtige aanslagen moeiteloos wist af te wisselen met dromerige sfeerexcercities. Het repertoire was afwisselend. Uptempo boppy en vet groovend, met ritmische vondsten die de luisteraar even op het verkeerde been zetten. De overtuiging en inzet van Schepers bleken hier zeer lonend. Het klankbeeld kon echter ook veranderen in moody dromerig, fijnmazig cool, met een soms etherische schoonheid en een prettig aandoende lichtvoetigheid. Van Hercks breezy spel, dat hier en daar werd aangezet met een lichte reverb en echo, viel hier uitstekend op zijn plaats.

De Belgische bigband Flat Earth Society en de multi-instrumentalist/componist/zanger Jimi Tenor (in 1965 geboren als Lassi Lehto in het Finse Lahti) zijn een match made in heaven: extravagant, weird en opwindend. Het podium in Gent werd omgesmeed tot een waar pandemonium met alle kanten uitschietende muzikale uitspattingen en eenzelfde impact die de concerten van Sun Ra met zijn Arkestra moet hebben gekenmerkt.

Tenor verraste de muziekwereld in 1994 al met zijn technohit 'Take Me Baby'. Zijn eerste cd nam hij op in zijn keuken. En voor zijn magnus opum 'Out Of Nowhere' (2000) werkte hij samen met een groot Pools symfonieorkest, waarvan hij de opnames vervolgens intensief bewerkte op de computer. Een volstrekt unieke persoonlijkheid, die zich weinig gelegen laat liggen aan conventies. Zijn beperkte zangkwaliteiten verhinderden niet dat hij zich ook tijdens dit concert geregeld liet zien als een crooner from outer space. Space jazz, soul, Frank Zappa-eske rock, afrobeats: het universum van Tenor kent eigenlijk geen grenzen.

Flat Earth Society, dat sinds 1999 ook alweer negen cd's het daglicht liet zien, betoonde zich deze avond een ideaal klankbord voor iemand die muziek omschrijft als "a series of whatever". Ook deze bigband kan immers moeiteloos van klankkleur verschieten met hun even curieuze als smaakvolle cocktail van filmmuziek, funk, swing, mambo, latin, cabaret, chansons, free jazz en r&b. De band herbergt muzikanten met een heerlijk anarchistische inslag. Zo hoef je bij accordeonist/toetsenist Wim Willaert niet aan te komen met een rookverbod voor openbare gelegenheden, en staat trompettist Bart Maris bekend als een man waarvoor zijn instrument eerder mogelijkheden biedt dan grenzen oplegt. Voor deze gelegenheidscombinatie - die hopelijk vastere vormen mag gaan aannemen - schreef Tenor nieuw werk voor Flat Earth Society, terwijl bandleider/saxofonist/klarinettist Vermeersch bestaand werk van de Fin onder handen nam. Het resultaat was een concert dat werkelijk alle zinnen wist te prikkelen; zowel auditief als visueel was er volop te genieten. Al was het maar om Tenor omstandig aan het werk te zien met de zelden gebruikte Photophone. Dit lichtgevoelige instrument werd al in 1880 ontworpen door Alexander Graham Bell (inderdaad, de uitvinder van de telefoon) en zijn assistente Sarah Orr.

Diana Krall presenteerde het onvoorstelbare; moeiteloos toverde ze de mega concerttent om in een intieme nachtclub-setting met een set die de toehoorders naar adem deed happen. Ze wordt wel eens een ijskonijn genoemd, zou onvriendelijk zijn, niet gesteld op fotograferen tijdens haar concerten, en wat dies meer zij. Van dat alles was in het Gentse echter niets te bespeuren. Misschien dat de ervaringen van haar echtgenoot Elvis Costello een jaar eerder op hetzelfde podium er debet aan waren, maar de zangeres voelde zich volledig op haar gemak. Zo verhaalde ze hoe ze eerder die dag was aangekomen in de stad en met haar 19 maanden oude tweeling in een buggy het Gravensteen had bezocht. De sfeer in Gent ("Funny how those trams sneak up on you") was haar wel bevallen: "I had a great workout pushing that stroller."

Natuurlijk, je hebt de beschikking over een absoluut empathisch trio topmuzikanten naast je - Anthony Wilson (gitaar), Robert Hurst (bas) en Jeffrey Hamilton (drums) - veel beter kun je ze niet krijgen. En veel van de stukken die je brengt zijn reeds lang klassiekers in het vocale jazzrepertoire, in schier oneindige varianten voor het voetlicht gebracht. Krall slaagde er desondanks in om ze te laten klinken als vers gecomponeerd, en gaf ze samen met haar muzikanten bijna zonder uitzondering zinderende uitvoeringen mee. Haar pianospel mocht er zijn, en er was genoeg ruimte om ook haar bandleden te laten gloriëren in een concert dat het opvallend rustige en zeer aandachtige publiek tot een staande ovatie bewoog, vanzelfsprekend met een onvermijdelijke toegift tot gevolg.

Deze festivaldag was een rollercoaster voor jazzliefhebbers van diverse pluimage. Gent Jazz liet eens temeer zien hoe (kwaliteits)rijk de variëteit aan stijlen binnen dit muziekgenre is.

Cees van de Ven maakte fotoverslagen van deze concerten. Klik hier voor het Amina Figarova Sextet, hier voor Flat Earth Society featuring Jimi Tenor, en hier voor het Diana Krall Quartet.